بررسی عملکرد ادیپ در نمایشنامه ادیپ شهریار و شیرویه در اثرخسرو شیرین نظامی

مقاله حاضر با عنوان بررسی عملکرد ادیپ در نمایشنامه ی ادیپ شهریار و شیرویه در اثر خسرو و شیرین نظامی، با هدف بررسی مقوله ی پدرکشی در این دو اثر به مقایسه ی تطبیقی این دو اثر می پردازد. در این تحقیق پس از بررسی مبانی نظری و تحقیقات پیشین، نخست روش های نقد مختلفی نظیر اسطوره شناسی، جامعه شناسی، ساختارشناسی و نشانه شناسی ساختارگرا معرفی شده، سپس وضعیت اساطیر در ایران و یونان مورد بررسی قرار گرفته و با یکدیگر مقایسه شدند. پس از آن به تقدیر که یکی از موضوعات مهم در درام یونان تقدیر است، پرداخته شد و اندیشه و آثار نظامی نیز معرفی گردید. بعد دو اثر ادیپ شهریار و کشته شدن شیرویه به دست خسروپرویز از مناظر مختلف اسطوره ای، جامعه شناسی و تاریخی مقایسه شد و ملاحظه گردید که اثر نظامی با واقعه ی تاریخی و روایت فردوسی چه تفاوت هایی دارد. مقوله ی خویشاوندکشی مورد بررسی قرار گرفت و این امر در شرق و غرب با هم مقایسه شده، نمایشنامه ی ادیپ شهریار و پدرکشی در داستان نظامی به صورت تطبیقی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتند. پس از آن نتیجه های حاصله این رساله نگاشته شد. نتایج به دست آمده که با فرضیه ی نخستین پژوهش نیز هماهنگ است، حاکی از این است که در یونان در میان اساطیر و خدایان نیز امر پدرکشی رایج بوده و مذموم شناخته نمی شده است؛ حال آنکه در ایران چه در میان اساطیر و چه افسانه ها شخصیت پدرکش شخصیتی منفور بوده است. همچنین آگاهی از پدرکشی در اساطیر یونان امری محال بوده حال آنکه پدرکشی در ایران آگاهانه و براساس قصد و نیت قبلی انجام می گرفته است.

Keywords:

ادیپ شهریار , شیرویه , پدرکشی , اسطوره