ارزیابی اثر تیمارهای مختلف بر شکست خواب بذر گیاه بادآورد (Notobasis syriaca) به عنوان اولین گزارش در ایران

به منظور ارزیابی اثر تیمارهای مختلف بر شکست خواب بذر گیاه بادآورد، دو آزمایش جداگانه در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان در سال ۱۳۹۶ با سه تکرار انجام گرفت. آزمایش اول شامل نه تیمارهای فیزیکی، مکانیکی و شیمیایی (شاهد، خراش­دهی سطحی، خراش­دهی سخت، سرمادهی مرطوب به مدت یک و دو هفته دردمای چهار درجه سلسیوس، خیساندن با آب داغ به مدت دو ساعت بدون خراش­دهی، خیساندن با آب مقطر در دمای ۲۵ درجه به مدت دو ساعت با خراش­دهی، تیمار اسید سولفوریک غلیظ به مدت شش و ۱۲ دقیقه) در قالب طرح کاملا تصادفی بود. آزمایش دوم به صورت فاکتوریل و شامل تیمارهای هورمونی (جیبرلیک اسید در غلظت­های صفر، ۲۰۰، ۴۰۰، ۶۰۰، ۸۰۰، ۱۰۰۰ پی­پی­ام و مدت زمان پرایمینگ در دو زمان ۱۲ و ۲۴ ساعت) در قالب طرح کاملا تصادفی بود. بیشترین درصد جوانه­زنی (۴۰ درصد) در شرایط قرارگیری بذرها در اسید سولفوریک غلیظ به مدت ۱۲دقیقه بود. نتایج آزمایش دوم نشان داد که کاربرد جیبرلیک اسید برای ۱۲ ساعت در تمامی غلظت­ها، منجر به ۱۰۰ درصد جوانه­زنی شد. بیشترین درصد جوانه­زنی در مدت ۲۴ ساعت (۴۷ درصد)، در غلظت ۲۰۰ و ۴۰۰ پی­پی­ ام مشاهده شد. با افزایش غلظت جیبرلیک اسید، زمان رسیدن به ۵۰ درصد جوانه­زنی (T۵۰) در تیمار ۱۲ ساعت به صورت خطی کاهش یافت و از ۳۱ ساعت در ۲۰۰ پی­پی­ام، به ۱۹ ساعت در ۱۰۰۰ پی­پی­ام رسید. در تیمار ۲۴ ساعت پرایمینگ، T۵۰ از تابع گوسین تبعیت نمود و بیشترین زمان لازم برای دست­یابی به T۵۰ در ۶۰۰ پی­پی­ام (۹۲ ساعت) به دست آمد. نتایج نشان داد که در تیمار ۱۲ ساعت پرایمینگ، بیشترین شاخص ویگور، به غلظت ۴۰۰ پی­پی­ام پس از ۱۲ دقیقه تیمار اسید سولفوریک تعلق داشت. غوطه­ورکردن بذرها به مدت ۱۲ دقیقه در اسید سولفوریک و پرایمینگ جیبرلیک اسید با ۴۰۰ پی­پی­ ام به مدت زمان ۱۲ ساعت جهت شکست خواب و افزایش شاخص ویگور بادآورد توصیه می­شود.

Keywords:

اسید سولفوریک , جیبرلیک اسید , درصد جوانه­زنی , سرمادهی , شاخص ویگور.