آسیب پذیری معیشت روستاییان از تغییر اقلیم، مطالعه موردی: حوزه آبخیز اوغان استان گلستان

تغییر اقلیم بر جنبه ­های محیطی، اقتصادی و اجتماعی جوامع روستایی تاثیرگذار است. به همین دلیل، در نظر گرفتن تمهیدات لازم برای کاهش آسیب­ پذیری ساکنان حوزه های آبخیز ضروری می­ باشد. تحقیق پیمایشی حاضر به بررسی آسیب پذیری معیشت روستاییان از تغییر اقلیم در حوزه آبخیز اوغان استان گلستان پرداخته است. جمعیت مورد مطالعه، شامل ۱۱۵۸ خانوار این حوضه بود که ۲۹۷ خانوار با روش نمونه ­گیری تصادفی طبقه ­بندی شده بررسی شدند. جمع ­آوری اطلاعات با پرسش نامه انجام شد که روایی آن از طریق روایی صوری و با مراجعه به اساتید دانشگاه و پایایی با آزمون کرونباخ تایید شد. نتایج نشان داد که آسیب ­پذیری معیشت از تغییر اقلیم بیش از متوسط بوده است و بیشترین آسیب به سرمایه­ مالی و کمترین آسیب به سرمایه انسانی خانوارها ­وارد شده است. با افزایش تعداد اعضای خانوار، تعداد دام و میزان زمین زراعی، آسیب­ پذیری معیشت خانوارها از تغییر اقلیم بیشتر شده و با افزایش درآمد ماهانه و مدت اقامت در روستا از آسیب­ پذیری آنان کاسته شده است. نتایج نشان داد، آسیب ­پذیری معیشت خانوارهایی از تغییر اقلیم کمتر بوده است که ضمن استفاده از مروجان و تسهیل گران، عضو تعاونی­ ها و تشکل­ ها بوده، از دانش بومی و مهارت فنی برای مقابله با تغییرات اقلیم برخوردار بوده­ اند. از پیشنهادات این تحقیق، می­ توان به بررسی سطح معیشت ساکنان حوزه­ های آبخیز با توجه به تغییرات پارامترهای آب و هوایی، اولویت ­بخشی به ترمیم سرمایه مالی خانوارها، تشکل­دهی به روستاییان و استفاده از دانش بومی برای سازگاری با اثرات منفی تغییر اقلیم اشاره کرد.

Keywords:

تسهیل گر , خانواده , سازگاری , مروج , معاش , نوسانات اقلیمی