گمرک سیستان در روزگار قاجاران

آگاهی های تاریخی ما پیشینه گمرگ در ایران را دست کم به روزگار اشکانیان می رسانند. در این میان از روزگار صفویان به این سو نیز به دلیل آرامش و فراگیری ساختار سیاسی، تا روزگار قاجاران، از مناسبات گمرکی ایران با کشورهای دور و نزدیک آگاهی هایی خوبی داریم. همسو با همین آگاهی ها در روزگار قاجاران مستشاران بلژیکی برای ساماندهی امور گمرکی به ایران فراخوانده شدند. نوز ، پریم و تنسس از نخستین ماموران بلژیکی بودند که در سال ۱۳۱۵ ق/ ۱۸۹۸ م به ایران آمدند.درراستای برنامه های مسیو نوز بلژیکی شخصی بنام کاستن در سال ۱۲۷۹ ش برای اداره گمرکات خراسان استخدام شد. و در همین زمان ما با آغاز نخستین تکاپوهای گمرکی و اثر گذاری کارگزان گمرک در مناسبات سیاسی،فرهنگی و بازرگانی سیستان نیز روبرو هستیم. آغاز تکاپوهای گمرکی در سیستان می تواند به عنوان سرفصل مهمی در دگرگونی های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی در سیستان کوچک شده باشد.در این نوشتار کوتاه تلاش شده به روش بررسی های کتابخانه یی به بررسی چگونگی و چرای چهره بستن گمرک در سیستان و اثر گزاری هایش پرداخته شود.

Keywords:

سیستان , گمرک , بلژیکی ها , بازرگانان هندی , روس و انگلیس