اثربخشی رایحه درمانی با اسانس اسطوخودوس بر کیفیت خواب زنان باردار

مقدمه: اختلال خواب در دوران حاملگی  شیوع بسیار بالایی دارد، این اختلال در دوران بارداری سلامت مادر و جنین را تهدید میکند. درمان­های غیر دارویی برای بهبود الگوی خواب زنان باردار دارای اختلال خواب الویت دارند. لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر رایحه درمانی با اسانس اسطوخودوس بر کیفیت خواب زنان باردار انجام شد. روش کار: این مطالعه به روش نیمه آزمایشی و با استفاده از طرح پیش­آزمون- پس­آزمون با گروه کنترل انجام شد. حجم نمونه ۳۰ نفر بود، که به روش نمونه برداری در دسترس انتخاب شدند.  افراد گروه نمونه از بین زنان باردار در سه ماهه سوم بارداری مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی کرمان انتخاب شدند. افراد انتخاب شده دارای ملاک های تشخیصی اختلال خواب در دوران بارداری بر اساس پرسشنامه کیفیت خواب پیتزبرگ (PSQ) بودند. به  افراد انتخاب شده به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمون در طی مطالعه به مدت۳ شب متوالی در هفته، شروع به مصرف اسانس اسطوخودوس کردند. از پرسشنامه کیفیت خواب پیتزبرگ (PSQ)  در دو مرحله قبل از شروع مداخله و بعد از یک ماه از انجام مداخله جهت ارزیابی کیفیت خواب استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل دادهها از نرم افزار Spss و روش های تحلیل واریانس یک راهه (ANOVA) و تحلیل کوواریانس (ANCOVA) استفاده شد. یافته­ها: نتایج آزمون تحلیل واریانس یک راهه برای گروه مداخله نشان داد نمرات کیفیت خواب در پس آزمون به صورت معناداری بالاتر از پیش آزمون بوده است (۰۰۱/۰کیفیت خواب در گروه مداخله و کنترل در پس آزمون به وسیله تحلیل کواریانس نشان داد نمرات کیفیت خواب در گروه مداخله به صورت معناداری بالاتر از گروه کنترل بوده است (۰۰۱/۰رایحه درمانی با اسانس اسطوخودوس ۵۹ درصد از تغییرات نمرات کیفیت خواب را تبیین میکند. نتیجه گیری: با توجه به اثربخشی مثبت رایحه درمانی با اسانس اسطوخودوس بر کیفیت خواب زنان باردار در سه ماهه سوم بارداری، میتوان گفت که این مداخله برای کاهش نشانههای منفی اثر گذار بر کیفیت خواب زنان باردار در سه ماهه سوم بارداری سودمند است. با توجه به یافته های این پژوهش رایحه درمانی با اسانس اسطوخودوس بر کیفیت خواب زنان باردار در سه ماهه سوم بارداری بر تجربه خواب با کیفیت بالاتر موثر است و توجه به آموزش آن در مراکز درمانی به زنان بادردار میتواند از آسیب پذیری زنان در این دوره بکاهد.    

Keywords:

Lavender , Aromatherapy , Sleep quality , Pregnant women , Third trimester of pregnancy , اسطوخودوس , رایحه درمانی , کیفیت خواب , زنان باردار , سه ماهه سوم بارداری