مقایسه ی تاثیر دو روش پیام کوتاه (تعاملی و غیر تعاملی) بر تبعیت از رژیم درمانی ضد انعقاد در بیماران با دریچه مصنوعی قلب

مقدمه: یکی از مهمترین عوارض تعویض دریچه، اختلال عملکرد دریچه می باشد که به صورت عوارض ترومبولیتیک و آمبولی سیستماتیک بروز می دهد. بنابراین این بیماران به مصرف ضد انعقاد با وارفارین نیاز دارند. مصرف ناصحیح ضد انعقاد باعث عوارض ترومبو آمبولیسم و خونریزی در بیماران با دریچه مکانیکی است زیرا تبعیت از مصرف آن بسیار ضعیف می باشد. این مطالعه با هدف مقایسه تاثیر دو روش پیام کوتاه (تعاملی و غیر تعاملی) بر تبعیت از رژیم درمانی ضد انعقاد بیماران با دریچه مصنوعی قلب انجام شد. روش: این مطالعه، یک کارآزمایی بالینی است که بر روی ۹۰ نفر از بیماران واجد شرایط که به بیمارستان امام خمینی شهر تهران مراجعه کردند به مدت ۳ ماه انجام شد. بیماران توسط قرعه کشی به سه گروه ۳۰ نفره کنترل، تعاملی و غیر تعاملی تقسیم شدند. پرسشنامه پژوهشگر ساخته توسط بیماران تکمیل و میزان INR آنها ثبت گردید. به همه بیماران بروشور آموزشی داده شد و شماره تلفن آنها دریافت و چگونگی استفاده از پیام کوتاه به آنها آموزش داده شد. برای گروه کنترل هیچ پیامی ارسال نشد. در گروه غیر تعاملی، هر هفته چهار پیام آموزشی به مدت سه ماه ارسال گردید. در گروه تعاملی، علاوه بر ارسال پیام های آموزشی، بیماران با پرسیدن سوالات خود با پژوهشگر ارتباط دوطرفه داشتند. بعد از مداخله هر سه گروه مجددا پرسشنامه پژوهشگر ساخته را تکمیل و میزان تبعیت آنها با پرسشنامه و INR سنجیده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار ۱۶-SPSS و آزمون های دقیق فیشر، کای دو، تی زوج و آنالیز واریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد بین سه گروه قبل از مداخله از لحاظ میزان تبعیت از رژیم دارویی (۴۳/۰=P) و رژیم غذایی (۸۴/۰P=) اختلاف معنی دار آماری وجود نداشت اما بعد از سه ماه اختلاف معنی دار بین سه گروه در تبعیت از رژیم درمانی ضد انعقاد ایجاد شد (۰۰۱/۰≥P). همچنین میانگین نمره تبعیت از رژیم درمانی در گروه تعاملی بعد از مداخله بالاتر از دو گروه دیگر بود. میزان PT و INR بین سه گروه بعد از سه ماه تفاوت معنی دار نشان نداد (۱۸/۰P=). بر اساس آزمون تی زوج میزان PT و INR بعد از مداخله در گروه غیر تعاملی با (۰۰۸/۰P=) و در گروه تعاملی با (۰۰۱/۰≥P) از لحاظ آماری معنی دار شدند و در گروه کنترل اختلاف معنی دار نداشت (۹/۰=P). نتیجه گیری: آموزش از طریق پیام کوتاه به صورت تعاملی، می تواند تبعیت از رژیم درمانی ضد انعقاد را در بیماران با دریچه مصنوعی قلب افزایش دهد.

Keywords:

Anticoagulant , adherence , short message service , heart valve replacement , آنتی کواگولانت , تبعیت از رژیم درمانی , سرویس پیام کوتاه , تعویض دریچه قلب