تاثیرآموزش خود مراقبتی بر خود پنداره بیماران مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس: یک مطالعه کارآزمایی بالینی

مقدمه: مالتیپل اسکلروزیس ازجمله بیماری های مزمن سیستم عصبی مرکزی است که به رفتارهای خود مراقبتی ویژه در طول زندگی فرد نیازمند است. از طرف دیگر خود پنداره آگاهی و نگرش کلی فرد نسبت به خود می باشد که نقاط ضعف و قوت او را در برمی گیرد. روش: مطالعه حاضر بصورت کار آزمایی بالینی تصادفی سازی شده از شهریور ۱۳۹۶ لغایت اسفند ۱۳۹۶ بر روی ۸۶ بیمار عضو انجمن ام اس ایران به روش پیش آزمون – پس آزمون با دو گروه مداخله (۴۴نفر) و کنترل (۴۲نفر) انجام ­شد. نمونه پژوهش کلیه بیماران ام اس عضو انجمن ام اس ایران بودند که از میان لیست بیماران به صورت تصادفی ساده از طریق جدول اعداد تصادفی انتخاب و به  دو گروه کنترل و مداخله تقسیم شدند. محدوده سنی ۲۰ تا ۶۵ سال با تشخیص قطعی ام اس که در مرحله حاد بیماری نبودند، فاقد بیماری ناتوان کننده دیگر، عدم  عضویت در کادر پزشکی و پیراپزشکی و سواد خواندن و نوشتن داشتن و  رضایت برای شرکت در مطالعه به عنوان معیارهای ورود در نظر گرفته شد همچنین ابتلا به بیماری های ناتوان کننده دیگر یا فوت در طی زمان مطالعه یا عدم تمایل برای ادامه مطالعه در هر مرحله از تحقیق بعنوان معیارهای خروج از مطالعه تعیین گردید. در این مطالعه پرسشنامه­ های اطلاعات دموگرافیک، پرسشنامه ی خودپنداره راجرز توسط هر دو گروه تکمیل و برنامه آموزش خود مراقبتی در گروه مداخله اجرا شد . پس از آن پرسشنامه ها مجددا توسط هر دوگروه تکمیل­ شد. در پایان تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های آماری کای دو، تی زوجی و آزمون تی مستقل انجام شد. یافته­ ها: قبل از مداخله میانگین و انحراف معیار نمره خودپنداره راجرز در گروه مداخله به ترتیب ۳۴/۱۱ و ۳۹/۳ و در گروه کنترل به ترتیب ۰۹/۱۱و ۲۵/۳ بود. بعد از مداخله میانگین و انحراف معیار گروه مداخله به ترتیب۲۶/۸ و۰۶/۳ و در گروه کنترل ۸۲/۱۰و ۷۶/۲ بود. این تغییر از لحاظ آماری معنادار بود (۰۰۱/۰ p=). نتیجه­ گیری: با توجه به یافته های حاصل از این مطالعه اجرای برنامه آموزشی خود مراقبتی با افزایش سطح خودپنداره بیماران ارتباط مستقیمی دارد. از این رو اجرای برنامه آموزشی خود مراقبتی برای بیماران ام اس در امتداد درمان­ های رایج، می­تواند با بالا بردن سطح خود پنداره بیماران عوارض جسمی، روحی و روانی ناشی از این بیماری را به مقدار زیادی کاهش داد.

Keywords:

Key words: Multiple sclerosis , self-care , self-concept , مالتیپل اسکلروزیس , خود مراقبتی , خود پنداره