بررسی و تحلیل مولفه های عاشقانه و عرفانی در یکصد غزل وحشی بافقی

همواره در پس عاشقانه گویی ها و دلدادگی های برخی اشعار فارسی، معنایی عمیق تر از وابستگی به عشق دنیوی وجود دارد.گاهی این معنا آن قدر در نظر مردم عاد ی دور و پیچ یده می نماید که عارفان شاعر مجبورند برای بیان احساس خود از مفاهیمنزدیک به عشق زمینی استفاده کنند. وحشی بافقی (۹۹۱ - ۹۳۹ ه.ق) از شاعران بزرگ مکتب واسوخت ، ن یز در همین دسته جایمی گیرد. از میان صد غزل وحشی -که به طور تصادفی انتخاب شده است.- با کنکاش می توان به مفاهیم بلند عرفانی دست یافت. وحشی از شاعرانی است که عشق را مایه اصلی عرفان می داند. او در کنار عشق الهی و عرفان، بی نصیب از عشق دنیوی نماندهاست. در اشعار این شاعر بلندپایه، جلوه هایی از عشق زمینی نیز دیده می شود؛ به گونه ای که می توان غزلیات او را به دو گروهعاشقانه و عارفانه تقسیم کرد. وحشی در ترکیب و آمیختگی عشق و عرفان، دستی چابک دارد. عشق در بیان او، از نوع همان عشقمکتب واسوخت است اما در قسمت هایی دلدادگی اصیل هم می بینیم . این شاعر خطه کویر، در بیان مفاهیم عرفانی، نوآوریخاصی ندارد و اسلوب او بیشتر به شیوه همان شاعران پیشین است. ضمنا روش تحقیق در این مقاله بر اساس مطالعه و بهره گیریاز روش یادداشت برداری همراه با توصیف و تحلیل یافته های تحقیق، است. در این پژوهش سعی شده است با مراجعه به دیوانوحشی، در یکصد غزل او به صورت تصادفی، مفاهیم و درون مایه هایی پرکاربرد حوزه «عشق و عرفان» همراه با بسامد آنها، عناصری از قبیل «جان، آتش، دل، غم، شوق، چشمه حیوان، زلیخا، یوسف، صید، غمزه، فنا، مرغ، قفس، میخانه، حسن فنا و ...» از نظر کیفی و کمی مورد بررسی قرار گیرد.

Keywords:

وحشی , غزل , عشق , عرفان