بررسی جایگاه علم در مثنوی مولانا جلال الدین بلخی و مقالات شمس تبریزی

شعر عرفانی با دیدگاه عاشقانه ی احمد غزالی، در رساله سوانح العشاق و سنایی غزنوی در حدیقه الحقیقه، موجب تحولی بزرگ در ادبیات فارسی گردید که با انتشار آثار و افکار عرفانی عطار نیشابوری، به کمال نسبی رسید. آنگاه با حضور پر برکت مولانا بر چغاد بلند ترقی رسید. جلال الدین با برخورداری از دو سرچشمه لایزال کتاب الله و سنت رسول (ص) میراث گرانبهای بزرگان را بر قله ای تسخیر ناپذیر نشانید که تا آن هنگام در علوم انسانی سابقه نداشت. مولانا در دوران درخشش علمی خود پس از دیدار با شمس تبریزی، اقیانوس بیکران دیوان غزلیات شمس را به موازات مثنوی معنوی به جهان تصوف تقدیم نموده. و طالبان شریعت و سالکان طریقت را در اقیانوسی بی کران از معارف و مبانی و تجارب عرفان اسلامی غرق کرد علم از نظر مولانا بر سه نوع تقسیم شده است علم معمولی یا قال، آموختنی است علم حرفه ها و پیشه ها به صورت عملی است و علم فقر (عرفان) یا علم حال، که علم عشق است و از طریق صحبت و راهنمایی پیر حاصل میگردد . شمس تبریزی که مولانا را از علم قال به بینش و بصیرت واقعی کشانید، فلسفه، فقه، اصول کلام و ... را علم نمیداند بلکه از منظر او نیز علم اصلی علم حال است که نور و عشق می باشد. این پژوهش مانند دیگر پژوهشهای علوم انسانی به روش تاریخی و مراجعه به اسناد و منابع معتبر کتابخانهای، جایگاه علم را در مثنوی مولوی و مقالات شمس تبریزی مورد بررسی قرار داده و به این نتیجه دست یافته است که: وجه اشتراک اندیشه های مولانا و شمس تبریزی، آموزه های قرآن و عترت و ارشاد شیخ و مرید است.

Keywords:

مثنوی مولوی , مقالات شمس تبریزی , علم - عرفان