بررسی پتروگرافی و شیمی کانی ها در سنگ های آتشفشانی کوه سیاه (شمال باتلاق گاوخونی، جنوب شرق اصفهان)

کوه سیاه در شمال باتلاق گاوخونی و شرق ورزنه (جنوب شرق اصفهان) قرار دارد و جزیی از نوار ماگمایی ارومیه-دختر است. این کوه آتشفشانی از بازالت و آندزیت بازالتی حفره دار با سن میوسن بالایی تشکیل شده است. بافت چیره این سنگ ها پورفیری، میکرولیتیک پورفیری، هیالوپورفیری و حفره دار است. پلاژیوکلاز، الیوین و کلینوپیروکسن کانی های اصلی بازالت ها است. ارتوپیروکسن و اسپینل کروم دار کانی های فرعی اند. کانی های اصلی تشکیل دهنده آندزیت های بازالتی شامل: پلاژیوکلاز، الیوین و ارتوپیروکسن است. کلینوپیروکسن و اسپینل کروم دار کانی های فرعی را تشکیل می دهند. هم بازالت ها و هم آندزیت های بازالتی شامل: کلریت، کلسیت و مگنتیت به عنوان کانی های ثانویه اند. در این سنگ ها پلاژیوکلاز از نوع لابرادوریت و بیتونیت، الیوین ها از نوع کریزولیت (بیشتر تجزیه شده به کلریت)، ارتوپیروکسن ها از نوع انستاتیت (برخی دارای حاشیه ای از پیژونیت)، کلینوپیروکسن ها از نوع اوژیت و کلریت ها از نوع کروندوفیلیت است. محاسبات ترمومتری الیوین-اسپینل برای فشار ۱ تا ۱۰ کیلوبار محدوده دمایی ۹۱۴ تا ۱۲۰۱ درجه سانتیگراد را مشخص نموده است. ترمومتری ارتوپیروکسن ها نیز محدوده دمایی ۱۲۴۸ تا ۱۳۰۴ درجه سانتیگراد را برای فشار ۱ تا ۱۰ کیلوبار ارایه نموده است. داده های ژئوشیمیایی نمونه های سنگ کل و شیمی کانی ها بیانگر کالک آلکالن بودن این سنگ ها و تعلق آنها به کمان های آتشفشانی است. واژه های کلیدی: بازالت، میوسن بالایی، کوه سیاه، گاوخونی، ارومیه–دختر