بکارگیری دانش و فن‌آوریهای جدید در بهسازی و نوسازی قنوات، مطالعات موردی: قنوات استان یزد.
Publish Year: 1390
Type: Conference paper
Language: Persian
View: 1,418
- Certificate
- I'm the author of the paper
Export:
Document National Code:
TKWRM01_081
Index date: 8 March 2012
بکارگیری دانش و فن‌آوریهای جدید در بهسازی و نوسازی قنوات، مطالعات موردی: قنوات استان یزد. abstract
قنات ساختاری هیدرولیکی با قدمت چند هزار ساله است. نگهداری از این نوع ساختار به علت پایداری تامین منابع آب و کفییت آن مورد توجه می‌باشد. قنوات مجاری زیر زمینی هستند که آب آکوفر را جمع آوری نموده و با استفاده از شیب طبیعی زمین آب را به اراضی پایاب می رسانند. از آنجاییکه قنوات در خاک های تحت الارضی سخت حفر می شوند و بوسیله کول‌های رسی یا بتنی با نفوذپذیری پائین پوشش‌دار می شوند، معمولاً در آنها نشت، افزایش سطح ایستایی، ایجاد شرایط ماندآبی و تبخیر در حین انتقال بسیار کم است. بنابراین باعث شوری و قلیائیت در اراضی مجاور نشده و مکانی جهت رشد و توسعه بیماریها با منشأ آبی نخواهند بود. نکته مهم در خصوص قنوات تنظیم دبی آنها بوسیله طبیعت است. قنوات، فقط آبی که از ارتفاعات مجاور توسط یک چشمه ایجاد می‌گردد را بوسیله نیروی ثقل به اراضی پایاب منطقه می‌رسانند. با این روش آکوفر ( به شکل قابل جبرانی ) تخلیه شده و کیفیت آب حفظ می شود. در مقابل پمپها نیازمند تامین انرژی مداوم و نگهداری همیشگی هستند. تخمین زده شده است، که اگر آب آبیاری ایران تنها توسط قنوات تامین میگردید، به میزان 100 کیلو وات ساعت بر هر شخص در سال در مصرف انرژی صرفه جویی می شد. اگر هزینه انرژی و نگهداری را مد نظر قرار دهیم، آب تامین شده توسط چاههای تحت پمپاژ تقریبا دو برابر هزینه آب استحصالی از قنوات است. در این مطالعه پارامترهای مختلف شامل خرابی‌کشی، لایروبی، نوکنی، کول‌گذاری و کف‌شکنی در 34 قنات در استان کویری و کم‌آب یزد اندازه‌گیری و بررسی شده است. این قنوات در نقاط مختلف استان یزد پراکنده بوده و در شهرستان‌های ابرکوه (3 رشته)، بافق (2 رشته)، تفت (4 رشته)، خاتم (3 رشته)، صدوق (10 رشته)، طبس (2 رشته)، مهریز (7 رشته)، میبد (2 رشته) و یزد (1 رشته) قرار دارند. ابتدا مطالعات پایه شامل هواشناسی، هیدرولوژی، فیزیوگرافی، هیدروژئولوژی، زمین شناسی و نیاز آبی در حوضه های بالا دست این قنوات انجام گردید. سپس نیمرخ طولی قنوات ترسیم و شیب قنوات محاسبه شد. عملیات آبخیزداری مورد نیاز در بالادست این قنوات نیز تعیین و طراحی گردید. براساس نتایج مطالعات، بازدیدهای صحرایی از حوضه و از داخل تونل قنوات عملیات ضروری برای بهسازی و نوسازی قنوات و میزان آنها مشخص شد. نتایج نشان می‌دهد که عملیات خرابی‌کشی و لایروبی معمول‌ترین عملیات با به ترتیب 24/88% و 41/79% و پس از آن عملیات‌های نوکنی، کول‌گذاری و کف‌شکنی بیشترین بخش از عملیات نوسازی و بهسازی را به ترتیب با 47/76%، 59/70% و 82/58% به خود اختصاص می‌دهند
بکارگیری دانش و فن‌آوریهای جدید در بهسازی و نوسازی قنوات، مطالعات موردی: قنوات استان یزد. Keywords:
بکارگیری دانش و فن‌آوریهای جدید در بهسازی و نوسازی قنوات، مطالعات موردی: قنوات استان یزد. authors
مسعود نوشادی
دکترای علوم و مهندسی آبیاری زهکشی، شرکت مهندسی مشاور درودآب جنوب
علیرضا فرهادی
کارشناس ارشدسازه های آبی
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :