بررسی آرای پویمن درباره مبانی معرفت شناختی اندیشه کرکگور

ایمان شورمندانه، مطلوب هر نگاه دینی است. در نگاه کرکگور این شورمندی در گرو پارادوکس است و فقط با اعتقاد و عمل به «امر محال» به دست میآید. ازهمین روست که رویکرد آفاقی زداینده هرگونه شورمندی است و صرفا، با رویکرد انفسی است که میتوان ایمانی شورمندانه داشت. مبانی اندیشه کرکگور دراین مورد، از سویی، یک دیدگاه «غیرقیاسگروانه» به مقوله معرفت است و ازدیگرسو، نگاهی ارادهگروانه. به این دیدگاه کرکگور، که به «برهان شورمندی» معروف شده، نقدهایی وارد است. ازجمله ناقدان این دیدگاه لویی پویمن است که بر مبنای نظریهاش درباره معرفتشناسی دینی، سه نقد بر آن وارد کرده است. در ابتدای این مقاله، به نگاه ویژهای که لویی پویمن به فلسفه کرکگور دارد اشاره مختصری خواهیم داشت و در گام بعدی، تقریری منطقی از نظریه معرفتشناسی دینی پویمن ارائه خواهیم کرد. چنان چه خواهیم دید، درخصوص ارتباط عقل و ایمان، باور پویمن یک نظریه «قیاسگروانه ضعیف» درمقابل دو نظریه «غیر قیاسگروی» و «قیاسگروی قوی» است و از لحاظ چهارچوب عقلانی، مبتنی بر موضع «منظرگروی انعطاف پذیر» درمقابل دو موضع «غیر منظرگروی» و «منظرگروی انعطافناپذیر» است. در گام نهایی، با نقدهای پویمن بر برهان شورمندی آشنا می شویم و خواهیم دید که نگاه کرکگور در این برهان با نقدهای جدی معرفتشناختی مواجه است.

Keywords:

کرکگور , لویی پویمن , شورمندی , معرفتشناسی , ایمانگروی