تاثیر کلرید کادمیوم و جیوه بر میزان قند محلول، پروتئین کل، اسید آمینه های پرولین، لیزین، متیونین و برخی آنزیم ها در دو رقم گندم نان (Triticum aestivum L.)

فلزات سنگین یک مشکل زیست محیطی مهم بوده و سبب نگرانی های بسیار جدی به دلیل خصوصیات سرطان زایی، تجزیه ناپذیری و تجمع بیولوژیکی شده است. بخش عمده ای از این مواد توسط گیاهان جذب شده و منجر به غیر فعال سازی برخی از آنزیم ها، ایجاد اختلال در انواع واکنش ها، کاهش تولید پروتئین و نیز بسیاری از اعمال سلولی را مختل و رشد و نمو را متوقف می سازند. هدف از این تحقیق مطالعه اثرات تیمار ناشی از کلرید جیوه و کادمیوم بر میزان پروتئین کل محلول در برگ، میزان قند محلول، غلظت اسید آمینه های پرولین، لیزین و متیونین به همراه آنزیم های کاتالاز، پراکسیداز و پلی فنل اکسیداز بر دو رقم تجن و گنبد گندم می باشد. در مرحله سه برگی گیاهچه ها با کلرید جیوه در چهار غلظت ۵، ۱۰، ۱۵ و ۲۰ میکرومولار و کلرید کادمیوم در دو غلظت ۲۵/۰ و ۵/۰ میلی مولار همراه با شاهد تیمار شدند. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که در دو رقم گنبد و تجن، تیمار کلرید جیوه سبب کاهش معنی دار میزان قند محلول و آنزیم پلی فنل اکسیداز و افزایش میزان پروتئین کل، پرولین، لیزین و متیونین نسبت به تیمار شاهد گردید. در رقم گنبد با افزایش غلظت کلرید کادمیوم میزان پروتئین کل، قند محلول و لیزین کاهش و مقدار پرولین و متیونین افزایش یافت اما در رقم تجن نتیحه برعکس بود. در نتیجه رقم تجن متحمل تر از گنبد می باشد. همچنین در رقم گنبد با افزایش غلظت جیوه از فعالیت کاتالاز و پراکسیداز کاسته شد اما در تجن فعالیت این آنزیم ها افزایش یافت. با افزایش غلظت کادمیوم فعالیت این آنزیم ها نسبت به شاهد کاهش یافت. بنابراین این تحقیق نشان داد که تیمار کلرید کادمیوم و جیوه در حد میکرومولار و میلی-مولار نیز قادر بوده تا مکانیسم های دفاعی گیاه را تحریک و گیاه را در مقابل تنش ها متحمل تر سازد.

Keywords:

Cadmium chloride , Heavy metals , Mercuric chloride , Osmoprutektants , Wheat , اسموپروتکتانت ها , فلزات سنگین , کلرید کادمیوم , کلرید جیوه , گندم