اثر تغذیه سیلیکون بر برخی شاخص های رشدی و فیزیولوژیک گیاه یونجه (Medicago sativa )تحت تنش آلودگی تولوئن در شرایط هیدروپونیک

  سیلیکون (Si) به عنوان یک عنصر ضروری در تغذیه گیاهان شناخته نشده است اما بسیاری از اثر­های مفید آن در بهبود تحمل کیاه در شرایط تنش­های محیطی در گیاهان گزارش شده است. از سوی دیگر، تولوئن یک ماده آلی سمی بوده که به طور گسترده در منابع آبی یافت می­شود. بنابراین، حضور این ترکیب یک تنش محیطی برای گیاهان اطراف بسیاری از صنایع می­باشد. هدف از این پژوهش که در محیط کشت محلول غذایی انجام شد، بررسی تاثیر کاربرد  Siبر کاهش خسارت ناشی از آلودگی تولوئن در گیاه یونجه بود. گیاهچه­های یونجه در محلول­های غذایی بدون یا با سیلیکون (۱ میلی مولار) رشد داده شده و به مدت ۳۰ روز در معرض آلودگی تولوئن در سه سطح ۰، ۲۲۵ و۴۵۰ میلی گرم در لیتر قرار گرفتند. آلودگی تولوئن اثر معنی داری بر کاهش وزن مرطوب شاخساره و ریشه و ارتفاع شاخساره و طول ریشه یونجه داشت. در حضور تولوئن، مقدار محتوای نسبی آب برگ، غلظت رنگیزه­های فتوسنتزی برگ و غلظت آهن و روی ریشه و شاخساره، کاهش یافت. آلودگی تولوئن با پراکسیده کردن غشای ریشه سبب افزایش نشت یون­های آهن و روی از غشاء سلول­های ریشه شد. براساس نتایج این پژوهش کاربرد ۱ میلی مولارSi  در شرایط آلودگی تولوئن، سبب افزایش کارایی مصرف آب در گیاه شده همچنین به انسجام و پایداری غشاء کمک کرده و با افزایش غلظت کلروفیل برگ، توانایی گیاه برای استفاده موثرتر از نور را افزایش داده­است. درنتیجه ممکن است یکی از دلایل افزایش غلظت آهن و روی در شاخساره یونجه مربوط به این تغییرات ایجاد شده در گیاه یونجه باشد.  

Keywords:

Silicon , Toluene , Alfalfa , Growth parameters , Physiological properties , تولوئن , سیلیکون , شاخص های رشدی , ویژگی های فیزیولوژیک , یونجه