آموزه استکمال رزق با تاکید بر تحلیل حدیث «لا تموت نفس حتی تستکمل رزقها»

بر اساس مبانی اسلامی، روزی، یکی از مقدراتی است که هر فرد سهم، مشخصی از آن دارد و تا قبل از فرارسیدن مرگ به صورت کامل در اختیار او قرار می گیرد. این قاعده در روایت «لا تموت نفس حتی تستکمل رزقها» خودنمایی کرده که زمینه نظریه پردازی پژوهشگران را فراهم نموده است. بااین حال، هیچ یک از رویکردهای رایج، تحلیل جامعی از آموزه استکمال رزقوحدیث یادشده ارائه نکرده اند. بدین رو پژوهش حاضر با روش تحلیل متن مطابق با اصول و قواعد دانش فقه الحدیث در سه بخش: معناشناسی مفردات، مستندات روایی؛ شامل گونه ها، مصادر و سبب صدور روایت و در نهایت، تبیین مولفه های استکمال رزق به بازشناسی و تقریر این آموزه می پردازد. بدین منظور با استناد به آیات و روایات،مفهوم استکمال رزق، گستره و نسبت آن با تقوا و تلاش انسان را مورد بحث قرار می دهد و با تشکیل خانواده حدیث، شروط مبنایی دریافت کامل روزی رامطرح می کند. در بحث از گستره رزق، با بیان اقسام و امکان قبض و بسط آن، مقید بودن کسب کامل روزی را یادآور می شود و در مرحله بعد نشان می دهد تقوا و توکل بر خدا، دو عامل کلیدی برای پرهیز از تکاثرطلبی، تلاش افراطی و انحراف در مسیر تکمیل روزی است.

Keywords:

استکمال رزق , تلاش انسان , توکل , روزی مقدر , حدیث «لا تموت نفس حتی تستکمل رزقها»