شفقت بر خود در آموزه‬ های اسلامی

شفقت بر خود، مفهومی اخلاقی به‎معنای خیرخواهی و مهربانی با خویشتن است. وجود برخی از آموزه های دینی به ویژه در عرصه اخلاق، شبهه ناسازگاری بخشی از دین را با این اصل اخلاقی قوت میبخشد. با تحلیل این آموزه ها و از گذر ارائه تعریف کاربردی برای شفقت بر خود می توان گفت که در تمام آموزه های اسلامی این اصل اخلاقی مورد توجه بوده است. در تعریف کاربردی، شفقت بر خود دارای دو سطح حداقلی و حداکثری (کف و سقف) است. در سطح حداقلی، شفقت بر خود به معنای ضرر نرساندن به خویشتن است و در تعریف حداکثری به معنای فایده رسانی به خود می باشد. نفس نیز دارای مراتب مختلفی از بدن مادی تا حقیقت ملکوتی غیر مادی را دربر می گیرد. با توجه به این معنا و اعمال اصل ترجیح اهم بر مهم و قاعده لاضرر، می توان  ناسازگاری ظاهری تمام موارد ادعایی را برطرف نمود.  

Keywords:

شفقت , خود (نفس) , مراتب نفس , شفقت بر خود , ضرر نزدن به خود , سودرسانی به خود , کرامت نفس , جهاد با نفس