اثر دگرآسیبی دو رقم جو زراعی (Hordeum vulgare L.) بر رشد و ویژگی های فیزیولوژیکی ریزوم پیچک (Convolvulus arvensis L.)

به منظور بررسی اثر دگرآسیبی بقایای دو رقم بومی و اصلاح شده جو بر رشد ریزوم علف هرز پیچک این تحقیق در سال ۱۳۹۲ در آزمایشگاه بذر دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر و در محیط کشت گلدان انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار بود. فاکتورهای آزمایش شامل دو رقم جو (توده بومی و ۱۰ سراسری) و تیمار بقایای جو مخلوط شده با خاک شامل ۱۰، ۲۰، ۳۰ و ۴۰ گرم در هر کیلوگرم خاک بودند. همچنین یک تیمار شاهد بدون بقایا نیز در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که اثر رقم، مقدار بقایا و برهمکنش آنها بر فعالیت پراکسیداز، گلایتیتون ردکتاز، کاتالاز، آلفا آمیلاز، درصد اسیدهای چرب، غلظت مالون دی آلدهید و هورمون های جیبرلین و آبسیزیک اسید در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. افزایش مقدار بقایا باعث کاهش فعالیت آنزیم های آلفا آمیلاز و کاتالاز شد. اثر بقایای توده بومی بر فعالیت آلفاآمیلاز بیشتر از رقم جو ۱۰ سراسری بود، به نحوی که اختلاط ۴۰ گرم بقایای توده بومی و رقم ۱۰ سراسری در کیلوگرم خاک، به ترتیب فعالیت این آنزیم را ۳۸ و ۵/۷۹ درصد نسبت به شاهد بدون بقایا کاهش داد. افزایش مقدار بقایا باعث کاهش غلظت هورمون جیبرلین و افزایش هورمون آبسیزیک اسید شد. شیب تغییرات کاهش غلظت هورمون جیبرلین و افزایش آبسیزیک اسید در رقم توده بومی بیشتر از رقم ۱۰ سراسری بود. فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان در واکنش به افزایش مقدار بقایا تا حدود ۲۰ گرم در کیلوگرم خاک افزایش و سپس به طور معنی دار کاهش یافتند. کاهش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان در مقادیر بالای بقایا جو باعث افزایش مقدار اسیدهای چرب و مالون دی آلدهید شد که بر پراکسیداسیون غشای سلولی دلالت داشت. بطور کلی، بقایای رقم بومی در مقایسه با رقم ۱۰ سراسری از اثر زیانبار بیشتر در تمامی صفات مورد مطالعه ریزوم و گیاهچه پیچک برخوردار بوده و به نظر می رسد در مناطقی که علف هرز پیچک غالب می باشد می توان از این بقایای این رقم برای کاهش خسارت های این علف هرز استفاده نمود.

Keywords:

آلفا آمیلاز , آنزیم های آنتی اکسیدان , جوانه زنی , مواد آللوشیمیایی , هورمون گیاهی