اثر قارچ های میکوریزایی Glomus mosseae و شبه میکوریزایی Piriformospora indica بر رشد گیاه چه گندم و چند گونه علف هرز

به منظور بررسی کلونی­سازی قارچ، روی ریشه گندم و هشت گونه علف­هرز، نه آزمایش مستقل در قالب طرح کاملا تصادفی با پنج تکرار در سال ۱۳۹۵ در شرایط گلخانه اجرا شد. آزمایش­های مذکور هر کدام دارای سه تیمار تلقیح با قارچ میکوریزایی گلوموس (Glomus mosseae)، تلقیح با قارچ شبه­میکوریزایی پیریفورموسپورا (Piriformospora indica) و شاهد بدون تلقیح بودند. گونه های گیاهی مورد بررسی نیز شامل گندم رقم پیشتاز و علف­های هرز چاودار، جودره، جوموشی، یولاف وحشی، خاکشیر شیرین، علف پشمکی، گندمک و خلر بود. بعد از پر کردن گلدان­ها، اسپور قارچ گلوموس و قطعات میسلیوم قارچ پیریفورموسپورا به گلدان ها اضافه و به هر گلدان تعداد ۱۰ گیاه­چه منتقل شد و در مرحله ۲ تا ۴ برگی به سه بوته در هر گلدان تنک شدند. ۸ هفته بعد از انتقال گیاه­چه ها، درصد کلونی­سازی، وزن خشک ریشه و اندام هوایی و پاسخ رشد میکوریزایی اندازه­گیری و تعیین شد. نتایج آزمایش نشان­دهنده تاثیر متفاوت قارچ های مورد بررسی بر رشد گیاه زراعی و علف­های هرز بود. قارچ های گلوموس و پیریفورموسپورا به ترتیب روی ریشه گندم ۹/۸۷ و ۹۰ درصد کلونی تشکیل دادند. در بین علف های هرز، بیشترین درصد کلونی­سازی توسط هر دو قارچ، با علف­ هرز جودره به میزان ۸۹ درصد و کمترین میزان کلونی­سازی، با ریشه گیاه گندمک به میزان ۵/۷ درصد مشاهده شد. وزن خشک ریشه و اندام هوایی چاودار در اثر تلقیح هر دو قارچ دچار کاهش شد. تلقیح قارچ گلوموس باعث کاهش وزن خشک ریشه و اندام هوایی یولاف وحشی و گندمک شد. پاسخ رشد میکوریزایی از ۲۶/۳۲- تا ۷۸/۴۸+ درصد در علف­های هرز، متفاوت بود. با توجه به واکنش متفاوت گندم و برخی از گونه­های علف هرز مورد بررسی مانند چاودار، یولاف وحشی و گندمک به تلقیح قارچ­های میکوریزایی و شبه­میکوریزایی، به­نظر می رسد کاربرد قارچ های مذکور در مزارع گندم بتواند خسارت علف­های هرز یادشده را کاهش دهد.

Keywords:

پاسخ رشد , قارچ آرباسکولار میکوریز , قارچ پیریفورموسپورا