بررسی و تحلیل نظریه ی «عادت الله» در مثنوی معنوی مولانا

از جمله مهمترین مسائل در مکتب اشاعره، قاعده ی «عادت الله» است. چنان چه قصد داشتهباشیم نظر اشاعره دربارهی علیت را بدانیم، فهم این قاعده ضروری می نماید. در میان متکلمانمسلمان، اشاعره بیشتر از همه ی متکلمان با قاعده ی ضرورت علی مخالفت کرده اند و در این راهجد و جهد تمامی داشته اند. اساسا این نظام فکری جهت بروز و پایداری خود نیازمند به وجوهیاز آشکارسازی بوده است که در زمان پیدایش این نظریه، می توان بهترین وجه آشکار نمودن آن رابیان شاعران و نویسندگان دانست. از جمله شاعرانی که در نظر برخی، مروج این قاعده دانسته شدهاست، مولانا جلالالدین و مثنوی معنوی اوست. در این پژوهش ضمن بررسی نظریات فلسفی وکلامی در این زمینه، قاعده ی «عادت الله» را در کلام مولانا جلالالدین میکاویم تا سوگیری او را در مثنوی معنوی نسبت به این قاعده مشخص سازیم.

Keywords:

عادت , اشاعره , علیت , مثنوی معنوی و مولانا