پارادوکسیکال تشبیه و تنزیه در حدیقه الحقیقه سنایی و کشف الاسرار میبدی

حکیم سنایی و رشیدالدین میبدی از جمله متکلم عارفانی هستند که آثارشان نقطه عطفی در میراث گرانقدر عرفانی ما محسوب می شود. حجمعظیمی از گفتار این دو به مسائل مهم کلامی نظیر اسماء و صفات الهی و تشبیه و تنزیه حق تعالی اختصاص یافته است.این مقاله بر آن استبا بررسی حدیقهالحقیقه که نماینده اعتقادات عرفانی و کلامی سنایی است و نیز تفسیرکشف الاسرار که تعالیم و دیدگاه های کلامی و عرفانیمیبدی را در قالب تفسیر بیان می کند، به مقایسه و تطبیق آرای کلامی عرفانی این دو شخصیت عرفانی در باب مسئله تشبیه و تنزیه و وجوهاشتراک و افتراق نظرهای آنان بپردازد و با تبیین جایگاه حقیقی و ارزش و اهمیت این دو اصطلاح در ساختار فکری آن دو، زمینه را برای فهم ودرک درستتر مفهوم تشبیه و تنزیه در حدیقه سنایی و تفسیر کشف الاسرار فراهم سازد. این پژوهش با روش تحقیق، کتابخانه ای انجام شده ونوع آن توصیفی تحلیلی است و به این پرسش پاسخ می دهد که سنایی و میبدی در بحث مفهوم حضرت حق در مقام الاهیت و واحدیت، انگارهتشبیهی دارند یا تنزیهی؟ یا با تلفیق تشبیه و تنزیه رویکردی پاردوکسیکال (تشبیه در عین تنزیه و تنزیه در عین تشبیه) در این حوزه دارند؟

Keywords:

تشبیه , تنزیه , کلام , عرفان , پارادوکس