مروری برجایگاه «نقلدونی» در تزیینات داخلی معماری نمونه موردی: مسکن سنتی دزفول

د ر معماری بناهای سنتی شهر د زفول، تزیینات عنصری جد اناپذیر از کالبد بنا محسوب می شوند . از جمله عناصر تزیینی که د ر کالبد مسکن سنتی د ارای زیبایی ویژه ای است  نوعی فضاسازی د ر جد اره است، به گونه ای که با ایجاد فضایی خالی د ر جد اره د اخلی اتاق، امکان استفاد ه از سطح جد اره د اخلی فراهم می شود ، این عنصر «نقلد ونی» نام د ارد . نقلد ونی به عنوان عنصری ضروری و معناد ار د ر فضای اصلی خانه تعریف شد ه است. براین اساس مهم ترین سوال پژوهش این است که نقلد ونی د ر تزیینات معماری مسکن سنتی شهر د زفول د ارای چه جایگاه و کارکرد ی است؟ د ر این راستا هد ف از این پژوهش، بررسی جایگاه و کارآیی این نوع فضای تزیینی و چشم نواز است که به مرور زمان منسوخ و از د ایره تزیینات ساختمان سازی کنار گذاشته شد . د ر پژوهش حاضر با بهره گیری از روش توصیفی-تحلیلی و پیمایشی و به کمک مطالعات کتابخانه ای و مید انی، تزیینات و مسکن سنتی د ر بافت تاریخی شهر د زفول مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس مطالعات چید مان وسایل خانه د ر تعریف، فضاهای مسکونی جزئی شناخته شد ه و منتظم با ابعاد وجود ی خانه به شمار می آید و مکان چید مان وسایل نیز به عنوان عنصری ضروری، معناد ار، هنرمند انه، زیبایی بخش و کارآمد کرد و قابلیت اثر گذاری خود را عیان می سازد . یافته های پژوهش نشان می د هد ، نقلد ونی د ر طول زمان، کارکرد خود را د ر شکل و شمایل گوناگون تغییر د اد ه و پیش زمینه فضاهای تزیینی مانند شومینه، بوفه، استند و ... شد ه است. نقلد ونی ها عمد تا از جنس گچ و د ارای تزیینات بسیار زیبا و هنرمند انه با موتیف هایی اسلیمی د ر اطراف جد اره های خود بود ه که به د و د سته نقلد ونی ساد ه و مفصل تقسیم بند ی می شوند و بیشتر کارکرد آن نگهد اری و نمایش اشیاء زینتی، ارزشمند و پیش بخاری د ر خانه ها است.

Keywords:

معماری سنتی , فضای تزیینی , نقلدونی , طاقچه , شهر دزفول