نحوه و اصول مدیریت ادعا در پروژه های ساختمانی

مدیریت ادعا از جمله مهمترین مباحث و چالش های پروژه ها در دنیاست که بسیاری از ذینفعان پروژه ها، آن را از مخرب ترین اتفاقات در صنعت ساخت می دانند. افزایش ادعاها در صنعت ساخت با حصول اهداف اصلی سه گانه مدیریت پروژه (زمان، هزینه و کیفیت) رابطه معکوس دارد و به طوری که افزایش ادعاها، سبب افزایش زمان و هزینه ها و کاهش کیفیت پروژه ها می گردد. اگرچه در هیچ پروژهای نمی توان احتمال بروز ادعاها را از میان برد، اما می توان با شناسایی علل اصلی ایجاد ادعاها و رابطه میان آنها، تا حد زیادی از وقوع آنها در پروژه های آتی جلوگیری کرد. این تحقیق با هدف شناسایی و سطح بندی مهم ترین علل ایجاد ادعا در پروژه های عمرانی کشور با استفاده از رویکرد مدلسازی ساختاری تفسیری انجام گرفته است که از نظر هدف، کاربردی و از نظر گردآوری داده ها، توصیفی- پیمایشی است. مهمترین علل ایجاد ادعا در پروژه های عمرانی شامل ۱۰علت مشخص شده است که با بررسی مدل راهکارهایی جهت پیشگیری و مدیریت ادعاها در ۴ مرحله از فرایند پروژه شامل قبل از برگزاری مناقصه، زمان برگزاری مناقصه، حین عقد قرارداد و بعد از عقد قرارداد ارائه گردید.به منظور تجزیه و تحلیل داده ها نیز از نرم افزار SPSS استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد ۴ علت انتخاب پیمانکار بر مبنای قیمت پایین تر و بدون در نظر گرفتن صلاحیت و توانایی فنی ، قیمت پایین قرارداد به دلیل رقابت بالا ، ابهام و تناقض در اسناد یا مفاد قرارداد ، تغییرات شدید و غیر منتظره در نرخ ارز و بهره بانکی ، از بالاترین قدرت نفوذ و اثرگذاری بر دیگر علل برخوردارند و در نتیجه دارای بالاترین اهمیت در کاهش و پیشگیری از بروز ادعاها می باشند.