نقش نظریه های اجتماعی در خوانش و طراحی نمای معماری بانکها از دوره پهلوی دوم تاکنون (موردی پژوهی: شهر قزوین)

نظریه های اجتماعی در مفاهیم نظری مشخصی تعریف میشوند. نظریه ها به ما کمک میکنند تا پدیده های مختلف را در دستگاه مشخصی مورد تحلیل و بررسی قرار ده یم. نمای معماری یکی از این پدیده ها شناخته میشود. چرا که طراحی نما همواره ارتباط مستقیمی با بستر و شرایط اجتماعی دارد. نمای معماری یکی از اصلی ترین ارکان معماری است. طراحی نما با توجه به شرایط اجتماعی ایران از سال ۱۳۲۰ خورشیدی تاکنون تغییراتی کرده است؛ این تغییرات را میتوان با نظریه های اجتماعی دنبال کرد. نماها همچنین نقش مهمی در جداره های شهری دارند که میتوانند به عنوان معرف دوره تاریخی باشند. به این معنی که میتوان تا حدودی با دیدن نمای معماری و جداره شهری دریافت که بنا در چه دورهای ساخته شده است. این تحقیق به دنبال نقش نظریه های اجتماعی انتخاب شده در خوانش و طراحی نمای بانکهای شهر قزوین است. تحلیل محتوا کیفی و روش تحقیق به صورت تاریخی-تحلیلی است. روش گردآوری داده ها براساس روش کتابخانه ای و بازدید میدانی انتخاب شده است. هر نظریه اجتماعی انتخاب شده شامل جوامع استیلا، بازار، انبیا (امت) و آنارشیسم هستند که محور قرار میگیرند و به واسطه نظریه ها نمای بانکهای شهر قزوین خوانش میشوند. باتوجه به نتایج این تحقیق هر یکی از نظریه های اجتماعی انتخاب شده ویژگیهایی داشتند که با دیگر نظریه ها متمایز میشدند؛ از همین رو، تغییراتی در نمای بانکها مشاهده میشود. برای مثال در جامع بازار کلید واژه رقابت مطرح میشود و این رقابت را میتوان در طراحی نما و موقعیت شهری مشاهده کرد. در جامع استیلا بانکها بیشتر به عنوان ابزار قدرت مطرح میشوند. همین امر باعث میشود در طراحی نما با دو رویکرد مختلف مواجه شویم. نکته دیگر که در تمام نمای بانکها دیده میشود، ایجاد حس امنیت است. در تمام موارد بررسی شده از بانکها ایجاد حس امنیت برای مشتری مهم بوده و به عنوان شاخصه اصلی در نمای بانکها دیده میشود.

Keywords:

نما , معماری , نظریه اجتماعی , بانک , دوره معاصر , قزوین