شاخصهای کنودونتی برای تعیین رخساره دریایی در دونین پسین ایران مرکزی

تحقیقاتی که در سالهای اخیر توسط متخصصین بر روی کنودونتها انجام شده است نشان می دهد که آنها گروهی از فسیلهای ذره بینی دریایی هستند و همگی دارای قدرت شناگری بوده اند. هر کدام از جنسهای آنها در یک محدوده خاص از محیط دریا به شنا می پرداخته اند و بنابراین کاربرد آنها بعنوان شاحصهای تعیین محیط رسوبی مدتی است که مورد توجه می باشد ولی هیچکدام از آنها پلاژیک یا بنتیک نیستند. بر اساس مطالعاتی که در برشهای مختلف مربوط به دونین پسین درسراسر جهان انجام شده است تعداد معدودی از جنسها اکثریت عناصر کنودونتی جمع آوری شده را تشکیل می دهند. این جنسها عبارتند از : Pelekysgnathus, Patrognathus Palmatolepis, Polygnathus, Icriodus, Bispathodus, Clydagnathus . Scaphignathus , Antognathus , Pandorinellina. بررسیها نشان میدهند که اکثریت عناصر کنودونتی موجود درهر نمونه اسید شویی شده را مجموعه ای از افراد مربوط به دو تا (یا در بعضی موارد یکی) از جنسهای فوق تشکیل می دهند. بر اساس این مطالعات نه (9) رخساره استاندارد کنودونتی وجود دارند که از رخساره palmatolepid – bispathodid (شاخص محیط ژرف) شروع شده به رخساره Patrognathid (شاخص محیط بسیار کم ژرفا تا سبخا) خاتمه می یابد. مطالعات انجام شده در شش برش چینه شناسی مربوط به دونین پسین در ایران مرکزی نشان می دهد که جنسهای شاخص یاد شده در این مقاطع رسوبات فراوان وجود دارند ولی نوع تجمعات آنها در مقاطع مختلف متفاوت است. رسوبات فرازنین پیشین در تمام مقاطع مورد مطالعه شامل توالیهای ضخیم تخریبی – کربنات می باشد که نشان دهنده محیط ساحلی و حتی بالاتر از مد (supratidal) می باشد که در آن ضخامت زیادی از ماسه سنگ و دولومیت همراه با نوارهای استروماتولیت دیده می شوند. در فرازنین میانی تمام مقاطع ایران مرکزی دارای یک ساختار چینه شناسی icriodid-polygnathis و pelekysgnathis می باشد و این رخساره ها در تمام ایران مرکزی وجود دارد. در بعضی مقاطع مانند کال سرد؛ Palmatolepis همراه با جنسهای Polygnathus و Icridus و تعداد کم یافته شده است. در فامنین پیشین تمام مقاطع دارای رخساره polygnathis-icriodid می باشد ولی در فامنین میانی و پسین محیط اندکی عمیقتر شده و رخساره های polygnathis-icriodid و گاه حتی palmatolepid-polygnathid در آن ظاهر می شوند.