تاثیر چند قارچ میکوریز بر غلظت مالون دی آلدهید و برخی فرآیندهای متابولیسمی گیاه دارویی زوفا (Hyssopus officinalis) تحت تنش کمبود آب

حفظ تعادل یونی و تنظیم اسمزی سیتوزل در سلول های گیاهی برای تعدیل اثر کم آبی از طریق تجمع سازگارکننده های آلی به ویژه پرولین و گلایسین بتائین میسر می شود. بر این اساس، به منظور بررسی تاثیر گونه های قارچ میکوریز بر ویژگی های اکوفیزیولوژیکی گیاه زوفا (Hyssopus officinalis)، یک آزمایش در قالب فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با ۳ تکرار در سال زراعی ۱۳۹۱ در مزرعه تحقیقاتی کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل گونه های قارچ میکوریز (Acaulospora longula، Glomus claroideum، G. fasiculatum، G. intraradices و G. mosseae و شاهد بدون میکوریز) و آبیاری در چهار سطح (آبیاری در ۸۰، ۷۰، ۶۰ و ۵۰ درصد ظرفیت زراعی) بودند. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد که اثر متقابل بین تنش کمبود آب و گونه های میکوریز بر میزان غلظت مالون دی آلدهید، گلایسین بتائین، پرولین، کل کربوهیدرات های محلول و درصد اسانس معنی دار شد. بالاترین غلظت مالون دی آلدهید (۱۲۵ نانومول بر گرم وزن تر)، گلایسین بتائین (۲۰۱۹ میکرومول بر گرم وزن خشک)، پرولین (۱۱۱ میکرومول بر گرم وزن خشک)، درصد اسانس (۲۹/۷ درصد) و کل کربوهیدرات های محلول (۷/۳۹۶ میلی گرم بر گرم وزن خشک) به ترتیب در گیاهان تلقیح شده با A. longula، G. claroideum و G. fasiculatum در ظرفیت های زراعی ۵۰ و ۶۰ درصد به دست آمد. غلظت نشانگر زیستی مالون دی آلدهید با افزایش تنش آبی در گیاهان غیرمیکوریزیی نسبت به گیاهان آلوده به گونه های میکوریز، بیشتر افزایش یافت. به طور کلی، نتایج بررسی حاضر گویای آن است که گونه های میکوریز در تعدیل تنش و بازده مصرف آب موثر هستند.

Keywords:

اسانس , اسمولیت , تنش آبی , زوفا (Hyssopus officinalis L.) , گلایسین بتائین , مالون دی آلدهید