بررسی محتوای ترکیبات آنتی اکسیدانی گیاه Isatis cappadocica در سطوح مختلف آرسنیک و فسفر

شبه فلز آرسنیک یکی از مهم ترین ترکیبات آلوده کننده محیط زیست محسوب می شود. برخی از گیاهان با انباشت سطوح بالای آرسنیک در بخش هوایی خود، توانایی پالایش مناطق آلوده به آرسنیک را دارند. به دلیل شباهت شیمیایی آرسنیک و فسفر، رفتار مشابهی از آنها در سیستم جذب گیاهی دیده شده است. در پژوهش حاضر، آزمایش های هیدروپونیک بر گیاه Isatis cappadocica که اخیرا به عنوان گیاه بیش انباشتگر آرسنیک شناخته شده است، انجام شد. بذرهای گیاه از منطقه آلوده، جهت بررسی محتوای ترکیبات آنتی اکسیدانی و درک بهتر سازوکارهای مقاومتی گیاه در اثر متقابل بین فسفر و آرسنیک، انتخاب گردید. بدین منظور، غلظت های مختلف آرسنیک (۰، ۵۰، ۲۰۰، ۸۰۰ و ۱۲۰۰ میکرومولار) و فسفر (۵، ۵۰، ۲۰۰، ۸۰۰ و ۱۶۰۰ میکرومولار)، در مرحله چهار برگی بر گیاه اثر داده و وزن خشک، محتوای پراکسید هیدروژن، ترکیبات آنتی اکسیدانی (کاروتنوئید، فلاونوئید و آنتوسیانین)، میزان آرسنیک و فسفر تجمع یافته در بخش هوایی اندازه گیری شد. بیشترین میزان آرسنیک تجمع یافته در تیمار ۱۲۰۰ میکرومولار آرسنیک و ۵ میکرومولار فسفر مشاهده گردید. افزایش سطوح بالای فسفر در محیط، باعث کاهش میزان تجمع آرسنیک گردید که نشان دهنده اثر متقابل این دو عنصر در طول جذب توسط گیاه است. به دنبال افزایش سطوح آرسنیک، میزان پراکسید هیدروژن و متعاقب آن محتوای ترکیبات آنتی اکسیدانی افزایش یافت. انباشت بیش از ۷۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم آرسنیک (بر پایه وزن خشک)، نشان دهنده مقاومت بالای گیاه نسبت به آرسنیک و وجود سازوکارهای کارآمد از جمله افزایش ترکیبات آنتی اکسیدانی در آن به منظور مقابله با تنش اکسیداتیو است.

Keywords:

آرسنیک , بیش انباشت , پراکسید هیدروژن , ترکیبات آنتی اکسیدان , فسفر , Isatis cappadocica