بررسی تاثیر دفاع مقدس بر ارتقاء سرمایه اجتماعی

بررسی ادبیات و اسناد دوران دفاع مقدس بیان گر یکی از نکات کلیدی در تحلیل جامعه شناسی جنگ است. در فراز و فرودهای جنگ ایران و عراق یکی از ابعاد تاثیرگذار پیشبرد جنگ به نفع جمهوری اسلامی ایران فضای معنوی و آمیختگی آن با ارزش های دینی و احساسات میهن دوستی بوده، که برهه هایی حساس و خاص را رقم زده است. ارمغان گفتمان دینی رزمندگان، افزون بر پیروزی در جنگ، با تقویت یک بعد از حلقه مفقوده استحکام نظام اجتماعی ایران، در جامعه امروزین یعنی سرمایه اجتماعی همراه است. سرمایه اجتماعی، شبکه ای از روابط و پیوندهای مبتنی بر اعتماد اجتماعی بین فردی و بین گروهی و تعاملات افراد با نهادها، سازمانها و گروه های اجتماعی است که قرین همبستگی و انسجام اجتماعی بوده، افراد و گروه ها را از حمایت و انرژی لازم برای تسهیل کنش ها در جهت تحقق اهداف فردی و جمعی، برخوردار می سازد. روش تحقیق حاضر کمی از نوع پیمایشی بوده، ابزار مورد استفاده، پرسشنامه محقق ساخته است. جامعه آماری تحقیق همه افراد بالای ۳۰ سال ساکن در مناطق بیست و دوگانه تهران را دربرمی گیرد. در ادامه، با ترکیب روش های نمونه گیری طبقه ای، خوشه ای، سیستماتیک و تصادفی ساده، پنج محله انتخاب شد و داده های جمع آوری شده با بهره گیری از نرم افزار آماری SPSS مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق حاکی از تایید فرضیه های مطرح شده است، بدین ترتیب که ارزش های دفاع مقدس شامل روحیات ایثار و شهادت طلبی، دفاع از سرزمین و خاک وطن، خودکفایی و اتکا به خود و آزاده خواهی و عزت نفس رزمندگان در دوران دفاع مقدس باعث ایجاد سرمایه اجتماعی جامعه امروز ایران شده است و ارزش های یادشده در چارچوب بزرگداشت آثار آن همچون برگزاری یادواره ها، ایجاد یادمان های باغ موزه های آثار دفاع مقدس و کاروان های راهیان نور باعث تقویت سرمایه اجتماعی می شود.

Keywords:

دفاع مقدس , ترویج ارزش های دفاع مقدس , سرمایه اجتماعی (مشارکت , اعتماد و انسجام اجتماعی)