تحلیل تطبیقی «استواء علی العرش» در اندیشه ماتریدیان و سلفیان با تاکید بر دیدگاه ابن تیمیه

پس از رحلت پیامبر اسلام (ص) امت او به فرقه های متعدد کلامی و فقهی تقسیم شدند. در این میان، سلفیان تکفیری راهی متفاوت تر با امت اسلامی و سایر فرق در پیش گرفتند؛ جریانی که مدعی پیروی از سیره سلف صالح و داشتن صحیح ترین قرائت ها و فهم ها از دین است. یکی از راه های ارزیابی صحت و سقم عقاید و باورهای جریان سلفی تکفیری این است که اندیشه های آنان را با دیگر فرق اسلامی مقایسه کنیم. بدین منظور صفت «استواء بر عرش»، که از صفات خبری خداوند است، انتخاب شد تا دیدگاه سلفیان و دیدگاه ماتریدیان حنفی مسلک بررسی، ارزیابی و مقایسه شود. از این روی مقاله حاضر با روشی اسنادی تحلیلی به مقایسه تطبیقی صفت «استواء بر عرش» میان سلفیان، با تاکید بر ابن تیمیه و ماتریدیان، می پردازد؛ و در پایان به این نتیجه می رسد که ادعای سلفیان در خصوص پیروی از سیره سلف صالح ادعایی نادرست است. ماتریدیان در مسئله استواء بر عرش و صفات خبری نگاهی تنزیهی همراه با تاویل دارند؛ ولی سلفیان بدون داشتن دیدگاهی واحد نگاهی تفویضی همراه با تشبیه و تجسیم به مسئله استواء دارند.

Keywords:

صفات خبری , استواء علی العرش , ماتریدیان , سلفیان , ابن تیمیه