مفهوم «اهل بیت (ع)» و شمول مصداقی آن از منظر علمای اهل سنت

اهل بیت (ع) به گروهی از منسوبان نسبی پیامبر (ص) اطلاق می شود که حاصل پیوند ازدواج علی (ع) و فاطمه (س) هستند. این تلقی شیعه از مفهوم اهل بیت (ع) است. دانشمندان اهل سنت ضمن پذیرش کلی این تعریف و مسلم دانستن آن می کوشند دایره اهل بیت را به برخی منسوبان دیگر و همسران پیامبر (ص) تسری دهند. در ادبیات آنها، صدق عنوان «اهل بیت» بر تعریف شیعی قطعی است، ولی با تردید و اعتقاد به تشتت دیدگاه ها، با تکلف، دیگران را هم وارد عنوان «اهل بیت» می کنند. در این تلاش، معنای لغوی «اهل» و «بیت» بیشتر مطمح نظر است. البته اضطراب در کلام در تعیین ملاک عضو «اهل بیت» بودن، به وضوح خود را نمایان می کند. زیرا آنها معتقدند صدقه بر اهل بیت (ع) حرام است. با این ملاک، دامنه مصداقی «اهل بیت» محدود می شود و همسران پیامبر (ص) از آن خارج می گردند. با احتساب این ملاک، علاوه بر آل علی، ممکن است آل جعفر، آل عقیل و آل عباس نیز در شمول مصداقی «اهل بیت» داخل شوند. اما در تاریخ مکتوب اهل سنت، هر جا «اهل بیت (ع)» و «ائمه اهل بیت (ع)» به صورت مطلق به کار رفته، یا در آیات قرآنی همچون آیه تطهیر و مباهله یا موضوعات اختلافی، اهل بیت (ع) به مفهوم شیعی آن مد نظر بوده است. در این مقاله می کوشیم ضمن بیان مفهوم «اهل بیت (ع)» و شمول مصداقی آن، استعمال این عنوان را در ادبیات علمای اهل سنت بکاویم.

Keywords:

اهل بیت (ع) , اهل سنت , شیعه , ائمه اهل بیت (ع) , همسران پیامبر (ص) , منسوبان پیامبر (ص)