بررسی اثر انحراف سیاست های ارزی بر شاخص های حمایت از بخش کشاورزی ایران

هدف اصلی این مقاله، بررسی اثر انحراف نرخ ارز بر شاخص های حمایت از بخش کشاورزی (PSE و MPS، CSE،GSSE و TSE) طی دوره ۸۷-۱۳۶۸ است. به منظور محاسبه انحراف نرخ ارز، ابتدا نرخ ارز تعادلی با استفاده از مدل تصحیح خطای برداری (VEC) و نرخ ارز حقیقی نیز با استفاده از نظریه برابری قدرت خرید (PPP) محاسبه شد. سپس اثر انحراف نرخ ارز حقیقی از مقدار تعادلی آن بر مقدار حمایت های بخش طی سه دوره ۷۰-۱۳۶۸ (دوره اول)، ۸۰-۱۳۷۱ (دوره دوم) و ۸۷-۱۳۸۱ (دوره سوم) بررسی شد. نتایج نشان داد که اولا در دوره مورد بررسی، نرخ ارز حقیقی از نرخ ارز تعادلی، انحراف داشته و این انحراف، شاخص های حمایت از بخش کشاورزی را تحت تاثیر قرار داده است. نتایج نشان داد که در دوره اول، انحراف نرخ ارز واقعی از مقدار تعادلی بیشترین تاثیر را در میان تمام دوره ها بر شاخص کل حمایت (TSE) داشته است؛ به طوری که در این دوره، به طور میانگین ۲۷۷۰ میلیارد ریال حمایت صورت گرفته است. در دوره دوم و با تغییر سیاست ارزی از تثبیت نرخ ارز به سیاست چند نرخی، سیاست های ارزی موجب کاهش حمایت های داخلی بخش کشاورزی به میزان ۷۳ میلیارد ریال شده و در دوره سوم با تغییر سیاست های ارزی از چند نرخی به یکسان سازی و شناورسازی نرخ ارز، میزان حمایت از کل بخش کشاورزی به ۹۲۱ میلیارد ریال افزایش یافته است. بر مبنای یافته های تحقیق، راهبرد نرخ ارز تعادلی می تواند توان رقابت پذیری جهانی بخش کشاورزی را افزایش دهد.

Keywords:

انحراف ارز , شاخص های حمایت , بخش کشاورزی , نرخ ارز حقیقی , نرخ ارز تعادلی