ارتباط لیپیدها و لیپوپروتیین های سرم خون با فعالیت اسپرماتوژنیک و ساختار هیستومورفومتریک بیضه در بزهای نر بومی استان ایلام

 یکی از معضلات مربوط به عدم باروری حیوانات اهلی، ناباروری حیوان نر و پایین بودن کیفیت اسپرماتوزوییدهای آن است. مطالعات قبلی نشان داده اند که افزودن مکمل های غذایی محتوی اسیدهای چرب غیر اشباع مناسب به جیره می تواند موجب افزایش اسپرماتوژنز و بهبود کیفیت اسپرماتوزویید شود. به منظور بررسی ارتباط بین لیپیدها و لیپوپروتیین های سرم خون با فعالیت اسپرماتوژنیک و ساختار هیستومورفومتریک بیضه، از ۳۰ راس بز نر که به سه گروه مساوی یک ساله، دو ساله و سه ساله تقسیم بندی شده بودند؛ نمونه ی خون از ورید وداج اخذ شد. برای اندازه گیری غلظت سرمی کلسترول و تری گلیسرید تام از روش آنزیمی، برای اندازه گیری لیپوپروتیین ها از روش رسوب دهی و برای اندازه گیری هورمون تستوسترون از روش رادیوایمونواسی استفاده شد. به منظور بررسی هیستومورفومتریک، مقاطع پارافینی ۵ میکرونی از یک سوم بالایی بیضه تهیه و با روش هماتوکسیلین-ایوزین رنگ آمیزی شد. داده ها با استفاده از آزمون های آنالیز واریانس یک طرفه و همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند (۰۵/۰p < ) نتایج نشان داد که میزان سرمی کلسترول، تری گلیسرید، vldl-c و ldl-c در سنین مختلف، اختلاف آماری معنی داری با یکدیگر ندارد. مقادیر hdl-c، تستوسترون، مساحت لوله های اسپرم ساز، مساحت بافت بینابینی، قطر لوله های اسپرم ساز، ارتفاع اپیتلیوم زایا، تعداد و قطر سلول های لیدیگ و تعداد اسپرماتید از سن یک سالگی تا دو سالگی افزایش و از سن دو سالگی تا سه سالگی کاهش معنی دار نشان داد. میزان سرمی hdl-c با تعداد سلول های لیدیگ بیضه و نیز مقادیر تستوسترون همبستگی مثبت داشت. همچنین مقادیر سرمی تری گلیسرید با میزان ارتفاع اپیتلیوم زایای بیضه همبستگی منفی داشت. نتایج به دست آمده نشان داد که افزایش مقادیر سرمی hdl-c و تری گلیسرید به ترتیب اثرات مفید و آسیب رسان بر روی فعالیت اسپرماتوژنیک و ساختار هیستومورفومتریک بیضه در بزهای نر بومی استان ایلام دارد.

Keywords:

لیپوپروتیین , بیضه , تستوسترون , بز , اسپرماتوژنز , بافت شناسی