ارزیابی مورفولوژیکی به منظور تعیین حریم بستر و کاهش اثرات مخاطرات هیدروژئومورفولوژیک (مطالعه موردی: حوضه آبریز رودخانه زاب)

در پژوهش حاضر مورفولوژی کانال رودخانه زاب از شهرستان پیرانشهر تا شهر میرآباد به وسیله بازدیدهای میدانی و تصاویر گوگل ارث شناسایی، توسط ابزارهای مختلف ( Autocad ، Envi ) تعیین و با بهره از مدل راسگن طبقه بندی شده است. ارزیابی مورفولوژیکی بازه هایی از کانال رودخانه بر اساس آن و در نتیجه درک فرآیندهای موجود و شناخت مورفولوژیک به منظور پایه ای تعیین حریم بستر آن است. بدین منظور برای دستیابی به پارامترهای موثر برای ارزیابی و طبقه بندی مورفولوژیکی رودخانه زاب از آمار دبی حداکثر لحظه ای مربوط به ایستگاه هیدرومتری ریکاوه، نقشه پلان رودخانه زاب، نقشه توپوگرافی ۱:۲۵۰۰۰ ، نقشه کاربریاراضی ۱:۲۵۰۰۰ ، نرم افزارهای اتوکد، HEC-RAS ، WMS۹.۱ ، Smada و ARC GIS۱۰ استفاده شده است. در مرحله بعد بر اساس مدل راسگن در سطح دو و سه طبقه بندی و ارزیابی انجام شد. نتایج نشان داد که آبراهه موردمطالعه دارای مقادیر مختلفی از منظر پارامترهای موثر در مدل شامل پارامترهای نسبت گودافتادگی بستر، ضریب خمیدگی، نسبت عرض به عمق و اندازه مواد بستر است. به صورتی که مورفولوژی آبراهه در مقطع های مسیر بالادست دارای الگوی رودخانه از نوع B ، C و F ، الگوی رودخانه ای در مقطع میانی از نوع A ، B ، C و E در پایین دست الگوی رودخانه از نوع B ، C و D می باشد. همچنین مقطع های ۱۱ - ۲۴ از لحاظ پایداری در سطح ضعیف و سایر مقطع ها در سطح متوسط و خوب قرار دارند. نتایج این پژوهشبرای مطالعات تعیین حریم بستر و کاهش اثرات مخاطرات هیدرولوژیک پایه مناسبی است

Keywords:

رودخانه زاب , مورفولوژی رودخانه , طبقه بندی کانال , مدل راسگن .