بازسازی مبانی علوم اجتماعی در پرتو آموزه های قرآن

علوم اجتماعی با واقعیت­های مهمی همچون انسان، اجتماع، اندیشه انسان و رفتار اجتماعی او سروکار دارند. علوم اجتماعی و انسانی، تلاش دارند تا قوانین اجتماعی را براساس نوع نگرش به انسان، اجتماع، نسبت انسان و اجتماع و اندیشه فردی و اجتماعی او به دست آورند؛ در حالی که استخراج قوانین اجتماعی از موارد مذکور بر مبانی مابعدالطبیعی و دینی متکی است که علوم اجتماعی برآنها مبتنی هستند. قرآن به عنوان یک کتاب الهی دارای آموزه های برجسته ای درباره خدا، انسان، اجتماع، سنت­ها و قوانین زندگی اجتماعی است که این امکان را فراهم می­سازد تا نگرش مابعدالطبیعی و دینی، یعنی جهان بینی الهی خاصی برای انسان شکل گیرد که به عنوان مبانی و پیش فرض­های علوم اجتماعی به کار گرفته شود. در واقع می­توان با استفاده از آموزه­های قرآن به انسان­شناسی و جهان­شناسی، یعنی نگرش فلسفی کلی از جهان و جوامع بشری و نسبت انسان با خدا دست یافت که جهان­بینی منسجمی را به محقق علوم اجتماعی می­بخشد تا در بازسازی نگرش اجتماعی خود از آنها استفاده نماید. برای مثال، قرآن با بیان معنای درست فطرت، اختیار و آزادی در انسان و جایگاه او در نظام هستی، قانونمندی­های ثابت جوامع و نتایج لایتغیر رفتارها و عملکردهای اجتماعی انسان­ها و نیز نقش طولی خداوند در رویدادهای اجتماعی، بصیرت جدیدی را برای شکل دادن مبانی علوم اجتماعی ایجاد می­کند. در این مقاله، نحوه استفاده از آموزه­های قرآن در بازسازی مبانی و پیش فرض­های علوم اجتماعی همچون جامعه­شناسی، به عنوان مطالعه موردی، مورد آزمون قرار می­گیرد تا نشان داده شود که ماهیت مبانی جامعه­شناسی متاثر از آموزه­های قرآن چگونه است و چه نتایجی را دربردارد.

Keywords:

آموزه های الهی , سنت های الهی , مبانی علوم اجتماعی