افزایش کارآیی استخراج سرب از خاک بوسیله شاهی (Barbara verna) با استفاده از

چکیده پالایش گیاهی، یکی از روش های آلودگی زدایی خاک های آلوده به فلزات سنگین است. استفاده از اسیدهای آمینو پلی کربوکسیلیک در حضور گونه های گیاهی مقاوم با دوره رشد کوتاه، می تواند باعث افزایش کارآیی استخراج گیاهی شود. هدف از این پژوهش، ارزیابی کارآیی EDTA و NTA در افزایش غلظت سرب محلول در خاک و مقایسه اثرات آن ها بر مقدار جذب سرب توسط گیاه شاهی بود. بدین منظور، آزمایشی گلخانه ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل ۳ سطح سرب (صفر، ۱۰۰ و ۸۰۰ میلی-گرم در کیلوگرم خاک از منبع نیترات سرب)، EDTA و NTA با غلظت های صفر، ۵ و ۱۰ میلی مول در کیلوگرم خاک) بود. نتایج بدست آمده نشان داد EDTA کارآیی بیشتری نسبت به NTA در انتقال سرب به شاخساره دارد. بیشترین مقدار سرب در شاخساره، ۱۰۷۵ میلی گرم در کیلوگرم در غلظت ۱۰ میلی مول بر کیلوگرم EDTA و سطح ۸۰۰ میلی گرم بر کیلوگرم سرب خاک بدست آمد. همچنین در حضور EDTA، غلظت سرب محلول در خاک افزایش بیشتری نسبت به NTA و شاهد نشان داد. کاربرد اسیدهای آمینو پلی کربوکسیلیک باعث افزایش ضریب استخراج گیاهی گردید. بیشترین مقدار شاخص آبشویی کمپلکس های سرب از خاک ( ) ۸۷/۰ و در غلظت ۵ میلی مولار EDTA بدست آمد. در غلظت های بالای سرب و اسیدهای آمینوپلی کربوکسیلیک، علائم سمیت به صورت خشکیدگی، نکروز و پیچیدگی حاشیه برگ ها مشاهده گردید. بنابراین به-دلیل مقاومت بالای گیاه در برابر سرب، به نظر می رسد شاهی در حضور اسیدهای آمینوپلی کربوکسیلیک می تواند به عنوان گیاهی سرب اندوز در فناوری استخراج گیاهی مورد استفاده قرار گیرد. واژه های کلیدی: آلودگی خاک، استخراج گیاهی، شاهی، سرب، اسیدهای آمینوپلی کربوکسیلیک