سن بلوغ دختران در فقه امامیه

یکی از مسائل مهم در عرصه فقه و حقوق که در حقیقت زیربنای تکالیف و حقوق انسان است، مسئله بلوغ است؛ مسئله ای که اگر ادعا کنیم محدود به گستره قومی و مذهبی خاصی نیست، بلکه با همه تمایزها و تفاوتها در حد جهانی مطرح است، سخنی به گزاف نگفته ایم. این مسئله زمانی اهمیت دوچندان می یابد که بر اساس نظریه مشهور فقهای شیعه، سن بلوغ در پسر و دختر تفاوتی آشکار دارد و دختران تقریبا با دوسوم سن پسران به بلوغ می رسند. این مقاله افزون بر بررسی دیگر نشانه های بلوغ چون احتلام، انبات، تحیض و بارداری، به میزان سن بلوغ دختران نیز از منظر آیات قرآن و روایات پیشوایان معصوم(ع) پرداخته است. نویسنده بر این باور است که سن بلوغ دختران را به رغم برخی جنجالها نمی توان فراتر از نه سال قرار داد، لیکن برای حل مشکل تکلیف و مشقت کیفر و اجرای احکام بر دختران در سنین نه و یا ده سال، موضوع تمرحل در بلوغ را مطرح می کند و به این باور می رسد که می توان بین مجعولات شرع درباره دختران تفاوت قائل شد. بدین معنا که محدوده سن نه سال که کف سن تکلیف است برای نماز، همین سن برای روزه، مشروط به توانایی جسمی، و گرنه سیزده سال برای روزه، در عقود و ایقاعات و به خصوص امور مالی پس از رشد لازم، در امور کیفری از جمله حدود و قصاص مشروط به عقل کافی، و در مورد ازدواج علاوه بر بلوغ و رشد عقلی، رشد جسمانی نیز لازم باشد.

Keywords:

حجر , بلوغ , سن , رشد و دختر