نظام سیاسی از منظر فارابی *

نظام سیاسی ضرورتی است که براساس نیازهای اجتماعی انسان شکل می گیرد. فارابی به عنوان بزرگ ترین فیلسوف اسلامی، در مورد ضرورت، ساختار و مسائل مربوط به آن اظهار نظر کرده است. ایشان در قدم نخست حاکمیت را به فاضله و غیر فاضله تقسیم بندی می کند و ریاست مدینه فاضله را با فردی می داند که کامل تر و آگاه تر از تمامی افراد جامعه است. در این نظام محور تقسیم بندیها و مراتب اجتماعی فضیلتهاست و باورهای انسانی، اخلاقی و عقاید مشترک مرزهای نظام سیاسی را تعیین می کند. فرایند شکل گیری قدرت در حاکمیت مورد قبول فارابی از دو منشا هدایت الهی و اطاعت شهروندان مایه می گیرد. بنابراین، دو الگوی نظام استبدادی و دموکراسی مورد قبول این اندیشمند اسلامی قرار نمی گیرد. ایشان هرآنچه را به امور جمعی و سعادت دنیوی و اخروی شهروندان مربوط می شود از قلمرو اختیارات حکومت به شمار می آورد و وظیفه شهروندان را اطاعت از رهبران نیکو و فاضل و سرپیچی و عصیان در برابر پیشوایان گمراه و فرومایه می داند.

Keywords:

سیاست , اندیشه سیاسی , مدینه فاضله , رئیس یا رهبر , فارابی