بررسی مولفه های سیاسی و اجتماعی تاثیرگذار بر امنیت مرزهای ایران (مطالعه موردی مرزهای شرقی)

چکیده درجه حساسیت امنیتی مرزهای ایران به ویژه مرزهای شرقی بیش از حد معمول در تمامی مرزهای دیگر است که این مسئله متاثر از مولفه های مختلفی است اما دو دسته از این عوامل دارای تاثیرگذاری بیشتری هستند یعنی مولفه های سیاسی و اجتماعی. هدف این مقاله عبارت است از بررسی مولفه های سیاسی و اجتماعی تاثیرگذار بر امنیت مرزهای ایران با تاکید ویژه بر مرزهای شرقی. سوال اصلی مقاله این است که در حوزه امنیت و ناامنی مرزهای ایران به طور کلی و به ویژه مرزهای شرقی مولفه های سیاسی و اجتماعی چه نقشی دارند؟ نتایج این مقاله نشان می­دهد که کوشش برای ارتقای سطح امنیت مرزها یکی از مهم ترین چالش های کشور است؛ به طور کلی آنچه که به عنوان عوامل ناامنی مرزی شناخته می شوند عبارت­اند از: مسائل قومی، نژادی و مذهبی، هویتی، توسعه یافتگی مناطق مختلف، تغییرات جمعیتی اعم از مهاجرت به شهر و توسعه حاشیه نشینی، مهاجرت و تغییرات جمعیتی نخبگان و... است که در صورت ضعف و یا گسترش بی رویه، می­تواند امنیت مرزها را تحت تاثیر قرار دهد و کشور را با مشکلاتی فراوان مواجه سازند؛ انسجام هویتی و اجتماعی و تغییرات جمعیتی، از مولفه های اجتماعی قدرت مرزها محسوب می شود که موثرترین ابزار تامین امنیت مرزها به شمار می­رود. این مقاله تلاش دارد تا با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی و با بهره گیری از منابع کتابخانه­ای پاسخی به پرسش اصلی مقاله بدهد.

Keywords:

امنیت , مرز , مرزهای شرقی , مولفه های سیاسی , مولفه های اجتماعی