نقوش و تزئینات ظروف فلزی دوره مملوکی و بررسی تاثیرپذیری آن از هنر فلزکاری خراسان (مطالعه موردی ۷ سینی و ۴ پایه دوره سلجوقی و مملوکی موجود در موزه متروپولیتن )

هنر فلزکاری یکی از هنرهای زیبا و پرنقش است که نمونه های شاخصی از این هنر در آثار فلزکاری موزهای دیده می شود. هنرمندان با ساخت ظروف مختلف و نقش آفرینی بر روی فلزات و حکاکی نام سازنده، سفارش دهنده، دوره تاریخی و محل ساخت، خلاقیت و مهارت خود را ثابت کرده اند. در این مقاله تعدادی از آثار فلزی( پایه و سینی) مربوط به خراسان در دوره سلجوقی و دوره مملوکی در موزه متروپولیتن انتخاب شده است چرا که تا کنون پژوهشی مستقل بر این آثار انجام نشده است. هدف از پژوهش حاضر تحلیل و بررسی نقوش و تزئینات این آثار فلزی بر اساس شاخصه های هنری فلزکاری مملوکی و سلجوقی است. سوال اصلی مقاله ی حاضر اینگونه تبیین می شود؛ چه نقوش و تزئیناتی زینت بخش ظروف فلزی دوره مملوکی موجود در موزه متروپولیتن است؟ با توجه به اینکه محدوه جغرافیایی دوره مملوکی تمامی عراق کنونی را در برگرفته بود این فرضیه که نقوش استفاده شده در هنر فلزکاری خراسان، بر هنر فلزکاری دوره مملوکی تاثیر گذاشته است مورد بررسی قرار می گیرد. روش تحقیق تاریخی - تحلیلی و از نوع کیفی است. شیوه جمع آوری داده ها کتابخانه ای و در موردتصاویر از سایت موزه متروپولیتن است. نتایج مشخص می کند، نقوش و تزئینات ظروف فلزی خراسان، یک قرن بعد بر آثار فلزی دوره مملوکی نقش بست چون نقوش انسانی و موضوعات طالع بینی، همچنین فن مرصع کاری طلا و نقره نیز چون فلزکاری خراسان سلجوقی در هنر فلزکاری مملوکی مورد استفاده بوده است.

Keywords:

نقوش , تزئینات , فلزکاری , سینی , پایه فلزی , هنر خراسان , هنر مملوکی