ارزیابی ظرفیت برد منابع آب در شرایط تغییر اقلیم با استفاده از رویکرد شبیه سازی – بهینه سازی؛ مطالعه موردی: حوضه آبریز طشک – بختگان

امروزه منابع آب به عنوان یکی از بحرانی ترین منابع طبیعی و مسئله آب به عنوان یکی از جدی ترین چالش های جامعه بشری قرن ۲۱ تبدیل شده است. مفهوم ظرفیت برد منابع آب جهت پاسخگویی به این نگرانی ها و استفاده بهینه از منابع آب ایجاد شده است. در مطالعهی حاضر تلاش شده با استفاده از رویکرد شبیهسازی – بیهنه سازی، ظرفیت برد منابع آب در یک حوضه پایلوت با در نظرگیری مولفههای اقتصادی، زیستمحیطی و منابع آبی در دوره تاریخی (۲۰۱۴ – ۱۹۸۵) و در شرایط تغییر اقلیم (۲۰۴۵ – ۲۰۱۵) مورد بررسی قرار گیرد. در این راستا از ابزار ارزیابی آب و خاک (SWAT) و الگوریتم ژنتیک استفاده شده است. به منظور ارزیابی تغییر اقلیم در این مطالعه از خروجی های سه مدل گردش عمومی جو تحت سناریوهای RCP ۲.۶, ۴.۵, ۸.۵، استفاده شده است. نتایج بیانگر این است که توانایی پشتیبانی منابع آب به واسطهی نوسانات اقلیمی و تغییر اقلیم در دوره مورد بررسی (۲۰۴۵ – ۱۹۸۵) روند نزولی داشته است. از طرف دیگر بارگذاری بر منابع آبی به واسطهی افزایش سطح زیر کشت افزایش یافته است. کاهش توانایی پشتیبانی منابع آب در کنار افزایش بارگذاری بر منابع آب سبب وارد شدن آسیب های جدی به منابع آب و محیط زیست حوضه شده است از این میان می توان به خشک شدن کامل دریاچه های حوضه اشاره کرد. در راستای مصرف متناسب با ظرفیت برد تحت بدبینانهترین و خوشبینانهترین سناریو در شرایط تغییر اقلیم با شرایط مدیریت فعلی حوضه، نیاز به کاهش درآمد ناخالص بخش کشاورزی به ترتیب با مقادیر ۴۴/۴۴ و ۳۰ درصد می باشد.

Keywords:

الگوریتم ژنتیک , حوضه آبریز طشک- بختگان , ظرفیت برد منابع آب , مدل SWAT