تاسیس علم اقتصاد در ایران؛ امتناع یا امکان؟

چکیده در این مقاله، به بررسی امکان تاسیس علم اقتصاد، در هر جامعه ای مانند ایران می پردازیم. برای رسیدن به این هدف، شرایطی را بررسی می کنیم که باید، به طور کلی، برای تاسیس علم اقتصاد، به مثابه علمی اجتماعی، وجود داشته باشد. برای روشن شدن موضوع، نخست به نقد هایک بر اقتصاد نئوکلاسیک و برنامه ریزی سوسیالیستی می پردازیم تا نشان دهیم امتناع یا امکان علم اقتصاد، در مسئله ای ریشه دارد که آن را مسئله اصلی علم اقتصاد می نامیم. حل این مسئله، در گرو حل پارادوکس نهادگرایی است. برای حل این پارادوکس، به نقد سرل بر نهادگرایی می پردازیم تا تفاوت قواعد تقویمی و تنظیمی را دریابیم. گام بعدی بررسی مسئله معیار در پیروی از یک قاعده، با بهره گیری از فلسفه ویتگنشتاین است. در پایان، با توجه به تفکیک دانش از اطلاعات و قاعده از قانون به این نتیجه می رسیم که حل مسئله اصلی علم اقتصاد و در پی آن، امکان تاسیس علم اقتصاد، در گرو زبانی است که به واسطه آن بتوان به شکل پیشینی، نظم نهادی را به مثابه واقعیت اقتصادی بازنمایی کرد. برای انجام این کار، تغییر روش از اثباتی به فرارونده اجتناب ناپذیر است.  

Keywords:

واژه های کلیدی: دانش , روش فرارونده , تقویمی , تنظیمی , پیروی از قاعده , زبان , نهاد