پژوهشی در سنگ شناسی و پتروژنز سنگهای آتشفشانی پالئوزوییک زیرین البرز خاوری (ره آوردی تازه از سرگذشت الئوتتیس در شمال ایران)

گستره مورد مطالعه در شمال خاوری ایران قرار داشته و دنباله رشته کوههای البرز در حد فاصل پارک ملی گلستان (در باختر) و کوههای شاهجان (در خاور) را تشکیل می دهد. ضخامت سنگهای پالئوزوئیک زیرین در ناحیه مورد بررسی بیش از 4000 متر می باشد که سازندهای باروت، میلا، قلی و نیور در آن قابل شناسایی است. دو واحد آتشفشانی مهم یکی در اردویسین زیرین (با ضخامت 260 متر در تنگ قلی) و دیگری در سیلورین زیرین (با ضخامت 200 متر در شیرویه) شناخته شده است. جهت مطالعه سنگهای آتشفشانی در این ناحیه از سه برش قلی، رباط قره بیل و گردنه پلمس (کوه شیرویه) نمونه برداری منظم صورت گرفته است. شکل 1 موقعیت جغرافیایی ناحیه مورد مطالعه را نشان میدهد. رخساره بارز سنگهای آتشفشانی پالئوزوئیک زیرین در ناحیه، بازالت حفره داری (Amygdaloidal Basalt) است که حفره های آن اغلب توسط کانیهای ثانوی همچون کلریت، زئولیت، کربناتها و کوارتز پر می گردد. ساختهای بالشی، منشوری و توده ای در این سنگها قابل شناسایی است. وجود افقهایی از سنگ های آذر آواری از جمله اگلومرا، توف و لاپیلی توف در میان روانه های گدازه، نشانگر ماهیت انفجاری رخداد آتشفشانی می باشد.