تحلیل تولیدات علمی دانشگاه قم با تاکید بر هم نویسندگی پژوهشگران

سابقه و هدف: کشورها برای هر پیشرفتی به تولید علم نیازمندند و این نیز جز از راه پژوهش میسر نیست. بنابراین هدف پژوهش حاضر تحلیل وضعیت تولیدات علمی دانشگاه قم در پایگاه Web of Science (WoS) با تاکید بر همکاری علمی و ترسیم شبکه هم ­نویسندگی است. مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش اسنادی است که با استفاده از فنون علم سنجی و با روش تحلیل شبکه اجتماعی انجام شده است. جامعه پژوهش شامل ۱۲۲۲ مدرک از تولیدات علمی دانشگاه قم در پایگاه WoS طی بازه زمانی ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۹ است. برای تجزیه و تحلیل داده های مطالعه از نرم ­افزارهای Excel، Bib Excel، Isi.exe، SPSS ۲۵، UCINET و همچنین آمار توصیفی و تحلیلی استفاده شده است. برای ترسیم شبکه نیز از نرم ­افزار Netdraw و برای شناسایی رابطه بین متغیرهای پژوهش نیز از آزمون اسپیرمن استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان می دهد روند تولیدات علمی دانشگاه قم در سال های مورد مطالعه صعودی بوده و نرخ رشد کل تولیدات علمی این دانشگاه برابر ۳۹ درصد است. بیشترین تولیدات علمی در حوزه های شیمی، مهندسی و ریاضیات بوده و ۹۰ درصد از قالب مدارک نمایه ­شده، مقاله پژوهشی است. از نظر الگوهای همکاری علمی بیشترین الگو سه نویسندگی است و بیشترین همکاری ها با دانشگاه های آزاد اسلامی، سوران عراق، پیام نور و بیشترین همکاری ها با کشورهای عراق، آمریکا و استرالیا است. از نظر شاخص مرکزیت رتبه نصرالله ­زاده، مرکزیت نزدیکی احسانی و مرکزیت بینابینی بیات دارای بیشترین مرکزیت هستند و چگالی شبکه هم ­نویسندگی برابر ۰/۰۰۴ بوده و بین تولیدات علمی و شاخص های مرکزیت رابطه معنی ­دار و مستقیمی وجود دارد. نتیجه گیری: تولیدات علمی دانشگاه قم از نظر نرخ رشد از وضعیت مطلوبی برخوردار نیست و از نظر الگوی همکاری، بیشترین الگو سه نویسندگی است.

Keywords:

Scientific outputs , Qom University , Co-authorship network , Centrality indicators , Scientific collaboration , تولیدات علمی , دانشگاه قم , شبکه هم نویسندگی , شاخص های مرکزیت , همکاری علمی