کاربرد مقایسه ای روشهای تاپسیس تخصیص خطی و تاکسونومی درارزیابی مالی

در این مقاله با استفاده از سه تکنیک تصمیم گیری چند شاخصه تاپسیس، تخصیص خطی و تاکسونومی به سنجش و ارزیابی عملکرد مالی شرکت های سازنده قطعات خودرو پرداخته می شود. به همین منظور، ۲۱ شرکت فعال در این زمینه در نظر گرفته شده و نسبت های مالی آنها طی یک دوره ۵ ساله (۱۳۸۶-۱۳۸۲) برای فرایند ارزیابی استفاده شده است. در ابتدا، به منظور تعیین  وزن اهمیت نسبت های مالی از روش آنتروپی شانون و پس از آن، به منظور دستیابی به یک ارزیابی جامع مالی و تعیین موقعیت هر یک از شرکت ها، از روش تاپسیس تخصیص خطی و تاکسونومی استفاده گردیده است. نتایج حاصل از روش وزن دهی آنتروپی نشان می دهد که نسبت های «نرخ بازده سرمایه گذاری»، «حاشیه سود عملیاتی» و «نسبت جاری»، به ترتیب، با اوزان ۲۵۹/۰، ۱۳۷/۰ و ۰۸/۰ بالاترین وزن را در مجموعه نسبت های مالی داشته اند. ضمنا با توجه به این که رتبه های حاصله برای شرکت ها از طریق این سه روش هماهنگی کاملی با هم نداشتند، لذا برای بررسی اعتبار نتایج این روش ها، همبستگی نتایج هر یک از آنها با رتبه شرکت ها بر اساس «نرخ بازده سرمایه گذاری» محاسبه گردید و معلوم شد که درابتدا، روش تاپسیس وسپس، تاکسونومی با عملکرد واقعی شرکت ها انطباق بیشتری دارند. نتیجه روش تاپسیس نشان می دهد که شرکت های «لنت ترمز»«چرخشگر»و «ریخته گری ایران» از بهترین عملکرد مالی در مقایسه با سایر شرکت های تحت مطالعه برخوردار بوده اند. دانستن این نوع اطلاعات جامع برای سهامدارانی که قصد سرمایه گذاری در این شرکت ها را دارند از اهمیت بسزایی برخوردار است. 

Keywords:

تصمیم گیری چند شاخصه , تکنیک آنتروپی , روش تاپسیس , روش تخصیص خطی , روش تاکسونومی , ارزیابی مالی , شرکت های قطعه ساز