کاربرد رویکرد مضرس در مدل سازی قیمت مسکن شهری در ایران

مسکن جزء نیازهای اولیه و اساسی زندگی فردی و اجتماعی انسان است. در اقتصاد توسعه، اهمیت مسکن به حدی است که از جمله شاخص­های توسعه و توسعه­نیافتگی کشورها محسوب می­شود. این پژوهش، به منظور بررسی عملکرد و چگونگی تاثیر متغیرهای کلان اقتصادی شامل درآمد سرانه خانوار، شاخص قیمت کل سهام، نرخ تورم، قیمت مصرف­کننده خانوار شهری و تعداد پروانه­های احداث ساختمان مسکونی در الگوی رفتاری قیمت مسکن در کشور با بهره­گیری از روش­های رگرسیونی ساده، چندمتغیره و مضرس انجام شد. نتایج حاصل از رگرسیون خطی ساده و چندمتغیره نشان داد که به ترتیب وجود همبستگی سریالی مثبت و هم­خطی چندگانه باعث پایین آمدن قابلیت و عدم اعتماد به این مدل­ها شده است. از سویی نتایج نشان داد که متغیر پروانه­های مسکونی دارای رابطه خطی معنی­داری با قیمت مسکن نیست و متغیر نرخ تورم تنها در صورت حذف داده سال ۱۳۹۳ از رابطه خطی معنی­دار با قیمت مسکن برخوردار می­شود. در ادامه با ترسیم نمودار مضرس در دامنه از ۰۱/۰ تا ۵۲/۰ مشخص شد که ضرایب رگرسیونی مدل­های چندمتغیره در عدد مضرس ۰۸/۰ و ۱/۰ پایدار می­شوند؛ بنابراین با اتخاذ اعداد مضرس یادشده، مدل­های رگرسیونی با ضرایب رگرسیونی واقعی بازتولید و مشخص شد که در یک مدل ترکیبی، متغیرهای درآمد سرانه خانوار، قیمت مصرف کننده‎ خانوار شهری، نرخ تورم و شاخص کل قیمت سهام به ترتیب با ضرایب بتای ۳۴۹/۰، ۳۴۸/۰، ۲۸۸/۰ و ۰۶۱۲/۰ مقدار، در قیمت مسکن شهری ایران موثر هستند. به طور کلی، نتایج این مطالعه نشان داد که چون متغیرهای کلان اقتصادی معمولا از شرط تعامد برخوردار نبوده و دارای رابطه خطی هستند؛ لذا، به منظور ارائه مدل­های واقعی­تر که از قابلیت برون­یابی مناسب برخوردار باشند، ضرورت دارد که از رگرسیون مضرس استفاده شود؛ چراکه روش حداقل مربعات در این موارد، برآوردهای غیرواقعی از ضرایب متغیرهای رگرسیونی ارائه می­دهد.  

Keywords:

قیمت مسکن , رگرسیون مضرس , نرخ تورم , همبستگی سریالی , ایران