جایگاه خرما و فرآوردههای آن در بخش های کشاورزی و صنایع تبدیلی و تاثیر آن در اقتصاد ایران

ایران از بزرگترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان خرما در جهان به شمار می آید. بیش از ۲۵۰ هزار هکتار نخلستان در ایران وجود دارد که حدود ۱۷ درصد سطح زیر کشت و ۱۳ درصد تولید خرمای جهان را شامل می شود. خرما در ۱۵ استان ایران کشت می شود که از این میان پنج استان بیش از ۹۹ درصد خرمای کشور را تولید می کنند. از نظر میزان تولید استان سیستان و بلوچستان در رتبه اول و استانهای کرمان، فارس، بوشهر، خوزستان و هرمزگان در رتبه های بعدی قرار دارند. خرمای مضافتی ، پیارم، استعمران، شاهانی ، گنتار، ربی ، زاهدی ، کبکاب، خاصویی ، خدری ، خضروانی ، برهی ، آل مهتری ، مرداسنگ ، شکری و مجول گونه های مختلف خرمای تولیدی در ایران هستند. صادرات خرمای ایران در سال ۱۳۹۸ به ۵۷ کشور و معادل ۲۳۸۱۵۲ تن بوده، که از میان خرماهای صادراتی ، خرمای مضافتی با ۹۸ هزار تن و ارزش ۱۰۳۶۳۶۱۱۷ دلار ۴۲ درصد از کل وزن خرمای صادراتی و ۴۹ درصد ارزش و خرمای زاهدی سهم ۵/۱۱ درصدی از وزن و ۵/۱۰ درصد ارزش خرمای صادراتی را به خود اختصاص داده است . از خرما فرآوردههای بسیاری تولید می شود که از آن جمله می توان به شیره خرما، رب خرما، الکل ، سرکه ، لواشک ، شربت خرما، پودر خرما و محصولاتی که از هسته خرما تولید می شود، نظیر قهوه خرما و پودر هسته خرما اشاره کرد. همچنین ضایعات خرما در تغذیه دام و طیور و تهیه کود زراعی مورد استفاده قرار می گیرد. تولید این محصولات هم از منظر توسعه صنایع تبدیلی و اشتغال زایی ، رفع مشکلات ماندگاری کم و فساد پذیری خرما، کمک به حفظ منابع و محیط زیست و هم در زمینه ایجاد ارزش افزوده و ارز آوری حاصل از صادرات آنها، خرما را به یک محصول با اهمیت ویژه در اقتصاد ایران مبدل ساخته است .

Keywords:

خرما , هسته خرما , صادرات , ارزش افزوده , صنایع تبدیلی