بررسی مقایسه ای اختلال هموستاز محیطی هورمون های تیروئیدی در بیماران همودیالیزی دیابتی و غیردیابتی

مقدمه: بیماری مزمن کلیوی یکی از علل فزاینده مرگ ومیر در کشورهای توسعه یافته است. شیوع بیماری های تیروئیدی در افراد مبتلا به بیماری مزمن کلیوی بیشتر است؛ اما سازوکارهای ایجاد آن هنوز به خوبی شناخته نشده است. مطالعه حاضر با هدف بررسی سطوح خونی هورمون های تیروئیدی در بیماران دیابتی (نوع ۲) و غیردیابتی مبتلا به مرحله نهایی بیماری مزمن کلیوی و تحت درمان با همودیالیز صورت گرفت. مواد و روش ها: در بیماران همودیالیزی، سطح سرمی هورمون محرک تیروئید (TSH/Thyroid stimulating hormone)، ۳، ۵، '۳، '۵- تترا یدوتیرونین (T۴/thyroxine) و ۳،'۳، ۵- تری یدوتیرونین (T۳) سنجیده شد. علاوه بر آن، پروفایل عملکرد کلیوی (اوره و کراتینین)، اسید اوریک، پروفایل لیپیدی سرم و میزان قند خون ناشتا نیز اندازه گیری گردید. یافته ها: میزان هورمون های TSH، T۴ و T۳ در بیماران همودیالیزی- دیابتی با افراد همودیالیزی- غیردیابتی تفاوت آماری معناداری ندارد؛ اما نسبت ۳،'۳، ۵- تری یدوتیرونین به تیروکسین (T۳/T۴ ratio) در گروه همودیالیزی-دیابتی در مقایسه با بیماران همودیالیزی-غیردیابتی، تفاوت آماری معناداری نشان داد (P<۰.۰۵). این نسبت در بیماران زن همودیالیزی-دیابتی در قیاس با افراد همودیالیزی–غیردیابتی به ترتیب برابر ۰۲۶/۰±۲۲۰/۰ و ۱۲/۰±۵۵۴/۰ بود؛ اما برای مردان همودیالیزی-دیابتی در مقایسه با افراد همودیالیزی– غیردیابتی به ترتیب برابر ۰۱/۲۰۵±۰/۰ و ۰۵/۰±۲۹۵/۰ محاسبه گردید. بحث و نتیجه گیری: اختلال هموستاز در نسبتT۳/T۴ ، در گروه همودیالیزی-دیابتی نسبت به بیماران همودیالیزی-غیردیابتی وجود دارد و این اختلال با محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-تیروئید مرتبط نیست و عوامل محیطی نظیر میزان فعالیت آنزیم های یدوتیرونین دیدیناز نوع ۱ و نوع ۲ که در تنظیم سطوح سرمی و تبدیل T۴ به T۳ دخیل هستند، می توانند مسئول تفاوت های مشاهده شده باشند.

Keywords:

Chronic kidney disease , Diabetes , Thyroid-stimulating hormone , Thyroxine , Triiodothyronine , T۳/T۴ ratio , تری یدوتیرونین , تیروکسین , دیابت , نارسایی مزمن کلیه , نسبت T۳/T۴ , هورمون محرک تیروئید