روح القدس در کتاب مقدس یهودی-مسیحی و قرآن

روح القدس در عهد عتیق، عهد جدید و قرآن کریم دارای کاربردهای بسیار متعددی است. روح خدا در عهد عتیق به مثابه قدرت، حضور و اراده خدا در عالم طبیعت و انسان و نیز به مثابه عامل وحی و نبوت به انبیا، اعطای حکمت و موهبت به داوران و حکیمان و گاه به مثابه یک فرشته به کار رفته است. روح القدس در سنت یهودی، به عنوان نیرویی غیرمتشخص، برای حفظ قداست نام یهوه استفاده شده است و جدا از خدا تلقی نمی شده است. روح القدس در عهد جدید تقریبا همان روح یهوه  بود و بر جنبه حیات بخشی و موهبت بخشی و هدایتگری روح خدا بیشتر تاکید می شد. اما در دوره آبای کلیسا روح القدس متمایز از خدا و به عنوان شخص سوم تثلیث مطرح شد. روح القدس در قرآن کریم به عنوان واسطه وحی به پیامبر، هم ردیف فرشتگان، به عنوان جبرئیل، حیات بخش، حامی و تاییدکننده پیامبران و مومنان به کار رفته است. با بررسی مصادیق متعدد روح القدس در هر سه متن مقدس یهودیت، مسیحیت و اسلام، به نظر می رسد که همه این مصادیق واسطه هایی هستند که به حقیقت واحدی، یعنی قدرت، حضور و اراده خدا اشاره دارند. البته این واسطه ها ممکن است اختلاف مرتبه داشته باشند.

Keywords:

روح , روح خدا , روح القدس , واسطه الهی , تنخ , عهد جدید , قرآن کریم