مطالعه تحلیلی- توصیفی پژوهش های حیطه مدیریت مدرسه محور؛ با تاکید بر مفهوم و دلالت های آن در آموزش وپرورش

هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر، مطالعه روند پژوهش های حیطه مدیریت مدرسه محور با تاکید بر مفهوم و دلالت های آن در آموزش وپرورش بوده است.روش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی؛ ازنظر رویکرد ترکیبی و به روش توصیفی – تحلیلی انجام شده است. جامعه پژوهش متشکل از ۱۱۸۴ سند علمی بود که در پایگاه WOS نمایه شده است. بر این اساس، بازیابی رکوردهای پژوهش حاضر، بر مبنای کلمه کلیدی «مدیریت مدرسه محور» در بازه زمانی سال های ۲۰۲۰ – ۲۰۰۰ جستجو و فیلتر شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها، به منظور یافتن پرثمرتین مجلات، کشورها، نویسندگان، روند انتشار مقالات، موسسات و الگوی همکاری بین کشورها، پرتکرارترین کلمات و روند تحول کلمات پرتکرار و سپهر معنایی حاکم بر مفهوم مدیریت مدرسه محور از نرم افزار VOS viewer و تکنیک های مختلف کتابشناختی و شبکه های اجتماعی بهره گرفته شد. برای اعتباربخشی داده های پژوهش، از دو روش بازبینی توسط همکار و بازبینی توسط سه متخصص علم سنجی و مطلع از تکنیک کتابشناختی استفاده شد.بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد به لحاظ کمیت، مقالات مدیریت مدرسه محور در بازه زمانی سال های ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰ روند رو به رشد داشته است. مقالات حیطه مدیریت مدرسه محور در قالب مقالات کامل علمی - پژوهشی و مروری ارائه شده بود. پراستنادترین مجلات به ترتیب به کشورهای آمریکا، انگلستان و استرالیا و به دانشگاه های میشیگان، روچستر، کارولینا و دانشگاه ییل آمریکا اختصاص داشت. همچنین، در خصوص همکاری های بین المللی، بیشترین همکاری در انتشار مقالات به ترتیب به پژوهشگران کشورهای آمریکا، چین، انگلستان و استرالیا تعلق داشت. در خزانه کلمات کلیدی به کاررفته در پژوهش های حیطه موردمطالعه، مفهوم مدیریت مدرسه محور عمدتا در تعامل با مفاهیم «مدیریت مدرسه محور، تمرکززدایی، مدیریت، رهبری، خودمختاری مدرسه، مسئولیت، مدیر مدرسه، مشارکت، حاکمیت مدرسه، معلمان» به کاررفته است. به طورکلی، از مجموع داده های استخراج شده می توان دریافت، توجه به مفهوم مدیریت مدرسه محور، روند افزایشی داشته است. نتایج حاصله، شاید از یک سو، حاکی از اهمیت بیش ازپیش حیطه موردمطالعه است. از سوی دیگر، بیانگر اهمیت جایگاه آموزش وپرورش در دنیا و نقش تربیتی آن با تاکید بر تربیت اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، سیاسی شهروند مسئول است.

Keywords:

مدیریت مدرسه محور , آموزش و پژورش , تحلیل کتابشناختی