زبان سیاسی در آینه طنز فارسی

امروزه سیاستمداران و مشاوران آنها به ویژگی طنز که نفوذ بیشتر پیام در ذهن مخاطب است، پی برده اند و سعی می کنند از این ابزار فن بیانی با اهداف گوناگونی بهره ببرند. در ایران علیرغم گرایشی که به طنز و طنز پردازی وجود دارد هیچگاه پژوهش مدونی در باب بررسی این راهبرد در زبان سیاسی کشور وجود نداشته است. بنابراین در پژوهش حاضر برآن شدیم تا راهبرد طنز از منظر زبانشناختی در زبان سیاسی ایران را بررسی کنیم. بدین منظور سخنرانی های مقامات سیاسی از جمله رئیس جمهور و وزیر امورخارجه پیشین آقایان روحانی و ظریف و همچنین سخنرانی های نمایندگان در دوره دهم مجلس شورای اسلامی مورد بررسی قرار گرفته اند. برای تحلیل داده ها از نظریه طنز فن بیانی اندرسون (۲۰۰۷) که برای زبان سیاسی طراحی شده است، استفاده کرده ایم. نتایج پژوهش نشان می دهد که در سخنرانی های مورد بررسی، در مورد مجلس شورای اسلامی طنز از جنس فن بیانی وجود ندارد و بیشتر از جنس عبارات خنده آور و پاسخ های آنی است که تنها در بخش طنز طبقه بندی می شوند. اما روحانی بیش از دیگران از طنز در مفهوم فن بیانی آن استفاده می کند. از میان استراتژی های فن بیانی نیز او بیشتر از استراتژی شخصی بهره می برد همان دسته از استراتژی های شخصی که این امکان را می دهند که مخالفانش را مورد انتقاد قرار دهد.

Keywords:

زبان سیاسی , نظریه اندرسون , طنز , فن بیان