اثر تاریخ کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه ارقام کنجد (.Sesamum indicum L) در قزوین

به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه ژنوتیپ های کنجد، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالبطرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی استان قزوین در سال زراعی ۹۹-۱۳۹۸انجام شد. چهار تاریخ کاشت (۹ اردیبهشت، ۲۹ اردیبهشت، ۱۸ خرداد و ۷ تیرماه) و پنچ رقم کنجد (اولتان، داراب ۱،دشتستان ۲، ناز تک شاخه و هلیل) به عنوان تیمارهای آزمایشی در نظر گرفته شدند. تجزیه واریانس داده ها نشان داد کهویژگی های تعداد کپسول در بوته، وزن هزاردانه و عملکرد دانه تحت تاثیر برهمکنش تاریخ کاشت در رقم قرار گرفته است.تعداد دانه در کپسول به تنهایی تحت تاثیر رقم قرار گرفت. مقایسه میانگین داده های نشان داد که تعداد کپسول در بوتهرقم های مورد آزمایش در تاریخ های نهم و ۲۹ اردیبهشت و همچنین، در تاریخ های ۱۸ خرداد و هفت تیرماه تفاوتمعنی داری با هم نداشته اند. اما تاخیر در کاشت از ۲۹ اردیبهشت موجب کاهش معنی دار تعداد کپسول در بوته رقم ها شد.مقایسه میانگین داده های وزن هزاردانه رقم هایی آزمایشی در تاریخ های مختلف کشت نشان داد که همه رقم ها به جز هلیل،وزن هزاردانه نسبتا مشابهی در تاریخ کشت های مختلف داشته اند. مقایسه میانگین داده های عملکرد بوته ارقام در تاریخ هایمختلف کشت نشان داد که رقم های اولتان، داراب ۱ و دشتستان ۲ در دو تاریخ ۹ و ۲۹ اردیبهشت از نظر آماری عملکردیکسانی داشته اند که نشان می دهد، این ارقام تحت تاثیر تایخ کشت قرار نگرفته اند؛ این سه رقم در این تاریخ ها بیشترینعملکرد دانه نیز داشتند. در دو تاریخ ۹ و ۲۹ اردیبهشت، رقم های ناز تک شاخه و هلیل کمترین عملکرد دانه (بدون تفاوتمعنی دار با یکدیگر) داشتند. رقم اولتان در تاریخ کشت های ۱۸ خرداد و ۷ تیرماه نیز بیشترین عملکرد دانه را تولید کرد. درکل یافته های این آزمایش نشان داد که رقم اولتان در منطقه مورد بررسی از نظر تولید دانه در همه تاریخ های کشت بر سایرارقام برتری داشته است.

Keywords:

تاریخ کاشت , خصوصیات کمی و کیفی , رقم , کنجد